Que se acaben os deberes?

As tarefas a casa, por desagradables que resulten, forman parte da lóxica da aprendizaxe.

A Confederación de Asociacións de Pais e Nais de Alumnos (Ceapa) pediu que non haxa deberes fóra da xornada escolar. Ao parecer hai moitas queixas que sosteñen que se está trasladando aos domicilios” o que sexa que ocorra nos centros de aprendizaxe. Os deberes provocan unha “presión institucional” que, polo que se ve, é de tal calibre que quen non os fan “poden chegar a baixar nota”. Así que fóra, que se acaben as tarefas, non vaian existir diferenzas entre os que traballan e os que non o fan. Ademais, os alumnos non pairan: entre ir ao colexio ou ao instituto e cumprir coas obrigacións escolares en casa poden chegar a dedicar á súa formación unhas “60 horas semanais”. “¿Algún adulto admitiríao?”, preguntou o presidente da Ceapa a pasada semana en rolda de prensa.
Os datos da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE) confirman que España é un dos países onde os estudantes de 15 anos dedican máis tempo aos seus deberes. Pero a propia OCDE considera que hai “razóns moi sólidas” para que sigan existindo. A proposta da Ceapa, por tanto, non podería contar coa súa bendición. De feito, a idea de quitar dunha plumada os deberes ten un punto provocador, un aire orixinal, un sinal revolucionario.
Ninguén que pasase por un colexio viuse libre de levar tarefas a casa. Forma parte da propia lóxica da aprendizaxe, por desagradable que resultase sempre fincar os cóbados. É necesario volver sobre o que se explicou en clase, fixalo, é imprescindible para consolidar o aprendido facer determinados exercicios, resolver problemas, mesmo memorizar algunha cousa (por desprestixiada que estea hoxe esta facultade). Etcétera.
Seguro que hai un problema. É máis, seguro que hai varios problemas. Os diferentes informes Pisa non deixan en bo lugar á educación española, cambian os plans con demasiada frecuencia, e é verdade que a maneira de aprender cambiou moito e igual, efectivamente, xa non serve do todo o vello e lendario esquema do mestre que dá a lección e que manda unhas tarefas para que se fagan en casa. Pode ser que isto sexa xa moi anticuado, con tantos computadores e con tantas novas estratexias pedagóxicas, e con tantos termos tan rotundos. Por exemplo, “presión institucional”.
E é que non debe ter pase que os alumnos anden tensos por trasladar “” aos seus domicilios parte da súa aprendizaxe. Unha cousa é a escola, outra moi distinta a propia casa. Ese é a mensaxe que enviou a Ceapa: que non teñen nada que ver. E é unha mensaxe equivocada. Haberá que arranxar o que vaia mal (horarios, organización, normas para estudar), pero o que tamén queren dicir eses ditosos deberes é que ese domicilio, o fogar, é unha parte imprescindible do proceso de formación.