"Traballaremos no límite da lei"

• Os profesores denuncian que a falta de lexislación da Lomce en Galicia os aboca a improvisar este curso.

• As itinerancias aumentan un 20%.

"É o caos absoluto. Non sabemos que vai pasar este curso, aos profesores non lles explicaron que teñen que facer e están moi molestos". A apresurada implantación da Lei Orgánica para a Mellora Educativa (Lomce) pola Consellería de Educación ten en vino aos docentes, ademais de ás Anpas dos centros públicos e concertados de Galicia. Déronnos hai pouco unha charla sobre a aplicación da nova lei e como facer as programacións didácticas, iso é todo", expón o "tremendo panorama que se aveciña" o presidente da federación de equipos directivos da escola pública e director no colexio vite de Santiago, José Antonio Pardo. Non é só a présa na aplicación da reforma o que preocupa ao profesorado. "É que non hai unha lexislación aplicable, só unha lei orgánica publicada en agosto e en Galicia nin sequera temos un decreto que explique que hai" que "facer", quéixase o representante dos directores. "Imos actuar no límite da lei e non sabemos se o faremos ben ou mal", expón Pardo o temor xeneralizado dos docentes.
A consellería que preside Jesús Vázquez aprobou unha orde para a aplicación curricular de 1º, 3º e 5º de Primaria, ademais da nova Formación Profesional Básica, " pero non existe un referente superior legal", explica o representante dos directores o "despropósito" co que arranca o novo curso para detallar a continuación que os profesores comezaron a enviar correos aos equipos directivos preguntando que terán que facer. "Están moi enfadados, non saben como aplicar esa orde, non lles dixeron como deben organizar os ciclos".

A puntilla aos recortes

A reforma educativa "cébase co ensino público" ". Sindicatos, e pais e profesores destes centros coinciden na valoración. En Galicia, a lei Wert vén ademais a poñer a puntilla "ao goteo de recortes aplicados xa os anos anteriores".
A presidenta da Confapa enumera as perdas. Á fin da gratuidade dos comedores, a supresión das axudas para o material escolar e o recorte en profesorado suma agora a condonación da débeda aos colexios do Opus Dei que segregan por sexo. "Malia a sentenza do Tribunal Supremo que anula estes concertos, a consellería volveu subvencionalos amparándose en que a Lomce o contempla". Gómez pon o grito no ceo polo feito de que "nin sequera lles reclamaron que devolvan o que percibiron ilegalmente", e confía en que prosperen os recursos presentados reclamando o reembolso dese diñeiro "que tanto necesita o ensino público".
As primeiras evidencias do que se aveciña este curso afloran en diversas seccións. O caos que denuncian os directores non só afecta ao contido académico. No colexio público de Muras, en Lugo, a persoa encargada da limpeza deberá exercer como conserxe. Neste caso é consecuencia da falta de persoal e da situación de "abandono do rural" por parte da consellería, segundo denuncian profesores, Anpas, alcaldes e sindicatos.
No medio das críticas xeneralizadas, o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, gabou hai uns días a reforma destacando que traerá consigo "mellores resultados" académicos dos alumnos galegos. Feijóo destacou ademais que a nova formación profesional que reproba a comunidade educativa ofrece "18 titulacións posibles de FP básica e oito programas para o alumnado con necesidades especiais". Pola súa banda, durante unha visita o venres a un colexio público de Vialagarcía, o conselleiro restou importancia á falta de profesorado precisando que o número de docentes "está fixado por cota" e intentou resolver as denuncias ao respecto sinalando o bipartito: "Hai acordos que afectan a Primaria da época do bipartito; mesmo estamos por enriba do catálogo asinado polos sindicatos", sentenciou Jesús Vázquez.

O persoal docente enfróntase a un cambio do nivel de competencias das materias que trae consigo a Lomce -cunha materia menos e as outras con novos nomes- e cambia a metodoloxía e a actividade de aprendizaxe, pero ninguén sabe en que sentido", protesta Pardo pola ausencia dunha regulación específica. "Nin sequera sobre isto temos instrucións, é de tolos", lamenta, convencido de que comezarán a chegar de inmediato denuncias dos pais por esta "perda de calidade".
A Lomce ponse en marcha "precipitadamente e en precario" e os directores explican que teñen que aterse á lei anterior, GÁBEA, "de obrigado cumprimento polo menos en 2º, 4º e 6º porque non hai unha regulación específica". Todo son incógnitas. O profesorado galego nin sequera sabe se se manterán os ciclos e o regulamento propio da súa adscrición e advirte de que está no aire a aplicación da lei do plurilingüismo na que tanto fincapé fixo a Xunta. "A Lomce valora moito a lectura e as bibliotecas pero o certo é que non temos en que apoiarnos porque a consellería decidiu poñer en marcha o novo modelo 10 días antes de empezar as clases", precisa Pardo.
Para o profesorado hai tres datos claves da "deterioración" que supoñerá a aplicación da sétima reforma educativa da democracia. Tras o recorte que sufriu este persoal os anos anteriores, as itinerancias (os desprazamentos a distintos colexios que fan algúns docentes) aumentarán agora nun 20%, sostén Álex Portela, profesor no IES Universidade Laboral de Ourense e secretario de CC OO-Ensino nesta provincia. O mesmo recorte dos docentes provoca un "aumento das afinidades" (profesores non especializados nunha materia que deben impartila por similitude á súa). No caso da Universidade Laboral, a supresión dun profesor provisional de Lingua Española contratado durante sete anos no centro obrigará os de Latín e Galego a impartir esa materia "coa correspondente mingua do nivel porque non son especialistas".
O terceiro piar que segundo Portela se verá afectado é o da FP. A aprobación da Formación Profesional Básica, que substitúe aos Programas de Cualificación Profesional Inicial (PCPI), o paso previo á FP para alumnos con dificultade en obter o título da ESO, acouta o número de centros nos que se impartirán estes estudos profesionais. "Un de cada tres centros privados-concertados renunciou a ofertalo porque supón escolarizar alumnos con problemas e ese terzo do alumnado vai agora á pública, que aumenta nun 40% a demanda e corre o risco de converter nun gueto estes estudantes mentres a privada queda con grupos de elite,".
O diagnóstico compárteo a confederación de Anpas de colexios públicos de Galicia (Confapa). A presidenta, Helena Gómez, sostén que a Xunta "non" fomenta a FP; aparcan os alumnos nesa formación básica que só permite aos estudantes obter un título na empresa na que se forman. Trátase de que así non computen na estatística como abandono escolar". Gómez coincide ademais co representante dos directores de colexios públicos na denuncia de falta de diálogo da consellería. "Solo comunícase connosco a través dos medios de comunicación". A presidenta da Confapa sostén que Educación non responde a ningunha das súas peticións. A última reclamación non atendida foi a relativa ao número de alumnos subvencionados: "Queriamos saber cantos son pero non nos contestaron".
O negro panorama que debuxan Anpas, sindicatos e profesores difire radicalmente da percepción de Educación. O gabinete de Vázquez non atendeu a chamada deste diario pero o conselleiro definiu hai uns días o novo curso de aplicación da Lomce como un "ano ilusionante". Vázquez acusou as críticas dos voceiros dos pais e dos sindicatos de "interesadas e partidistas" ao tempo que anunciou a inmediata aprobación dos decretos que servirán de guía aos docentes.