Educación pechou durante a crise 50 escolas e 140 aulas, case todas rurais

• As clases con nenos de distintas idades e un só profesor multiplícanse.

• Os recortes en transporte condenan os cativos a viaxes de ata 50 minutos.

Minda Tarrío e 15 nais máis piden en Forcarei (Pontevedra) un profesor para os seus nenos de catro anos, un mestre que evite que os pequenos, rara avis nun municipio rural como o seu, sexan separados e incorporados a outras aulas do Infantil do CEIP Nosa Señora dás Dores con compañeiros maiores ou de menor idade. Nunha tensa reunión, un inspector da Consellería de Educación deixoullo claro: "Non" hai "diñeiro, esquézanse, xa saben que a escolarización non é obrigatoria ata os seis anos". Con este panorama, a Minda dálle a risa, confesa, cando os partidos políticos constitúen sesudas comisións no Parlamento para escudriñar unha fórmula que reanime a procreación nos pobos.
"Volvemos ao modelo educativo dos anos sesenta", resume Rosa Arcos, presidenta en Galicia da Federación de Asociacións de Mulleres Rurais (Fademur), ao describir como dende 2008, á par que se afundía a economía, fóronse desmontado os avances educativos que chegaron coa democracia a zonas como A Montaña de Lugo. Alí "practicamente todos" os nenos de Educación Infantil (de tres a seis anos) comparten profesor e o modelo de mesturar rapaces de distintas idades cun único docente estase a estender "a toda máquina" tamén na Educación Primaria (de seis a 12 anos). "É imposible que un só mestre poida atender tal variedade de estados, necesidades e situacións," subliña Arcos, quen vaticina que no prazo de tres a cinco anos, en municipios como O Incio, Triacastela ou Ourol, os centros de Infantil e Primaria serán unitarios a todos os niveis.
Segundo os datos recollidos por Fademur, dende 2008 Educación pechou 50 escolas (35 delas unitarias) e polo menos 140 aulas (74 este curso que arranca), case todas en áreas rurais. Tamén se eliminaron 22 comedores e o premiado programa Preescolar na Casa, unha iniciativa pioneira que custaba 800.000 euros ao ano e coa que contan outras áreas de Europa de difícil acceso como o Alpes Suízos. A consellería admite que os agrupamentos de alumnos de distintas idades e ciclos se estenden sen remisión pero culpa en exclusiva á baixa natalidade. Dende o curso 2007-2008 Galicia conta con 10.000 estudantes menos de Primaria e nos dous últimos anos a matrícula de Infantil perdeu 2.600 pequenos. "Non" se pode ter "un profesor por alumno. Agrupamentos hóuboos sempre, tamén co bipartito [en referencia á coalición de PSdeG e BNG que gobernou Galicia entre 2005 e 2009]. É unha cuestión de sostibilidade", esgrime unha voceira de Educación.
O Goberno galego asegura que os recortes nos colexios rurais non minguaron a calidade do ensino que reciben os cativos que viven nestas zonas e que "en recursos se aplica unha discriminación positiva". As asociacións de mulleres rurais, en cambio, replican que, "pensando só no aforro económico", suprimíronse prazas de profesores de apoio e de especialidades, mantéñense os colexios sen servizos necesarios para a conciliación laboral das familias e a fusión de rutas de transporte escolar condena os nenos a soportar esgotadoras travesías de ata 50 minutos en autobús -curva vai, curva vén- antes e despois de clase. Hai os que teñen que esperar media hora a que saian os alumnos da ESO para emprender rumbo a casa.
O peche de centros converteu nunha odisea a viaxe ata o pupitre tamén para os adolescentes. A precipitada implantación da Lomce só permitiu que 87 municipios galegos oferten estudos de FP básica, o que afasta estes estudos das zonas rurais. Por se fose pouco, a nova formación profesional xa non inclúe axudas económicas ao transporte. "Se queremos vivir nunha Galicia verde, diversa, con paisaxes nas que perderse, hai que manter vivo o rural", reivindica Arcos parafraseando os eslóganes turísticos das campañas da Xunta.
Tras a visita dos Reis de España esta semana ao colexio público de Pereiro de Aguiar nun pretendido aceno á castigada escola rural, Fademur aclara que ese centro, situado a dez quilómetros da cidade de Ourense, non reflicte a situación destas zonas. E invita os monarcas e o presidente Alberto Núñez Feijóo a un "tour" por concellos como Cervantes, Samos ou Carballeda de Avia. "Pero que non vingan no coche oficial, que usen o transporte escolar dende a casa do neno que viva máis lonxe e que proben a comida do comedor," rétalles Arcos.