O 7,1% dos alumnos cambian de carreira tras o primeiro ano. Varios expertos dan consellos para tratar de non se equivocar
O salto de Secundaria á Universidade. Un paso importante que moitos mozos dan perdidos e pouco informados, segundo constatan os expertos. O 7,1% dos universitarios descobren que se equivocaron e cambian de carreira no primeiro ano; un 19% abandonan os estudos, segundo datos do Ministerio de Educación. Aquí van algúns consellos para tratar de non se equivocar ao elixir o grao.
Coñécete a ti mesmo. Soa a manual de autoaxuda pero non queda outra cando do que se trata é de encontrar e encaixar as pezas dun puzle chamado futuro, segundo o símil que utiliza Beatriz González, directora de carreiras profesionais de IE University. "Non é doado", advirte. "Hei de coñecer as miñas fortalezas e as miñas debilidades, saber que me gusta e que se me dá ben, para que teño potencial, canto esforzo me vai supoñer facelo, canto de min mesmo vou poñer no empeño... Estou disposto, e preparado para iso? ", formula.
Este exercicio de introspección resulta especialmente recomendable para os indecisos, para os cales non teñen unha idea clara de que estudar, segundo achega Guillermo Ballenato, orientador psicopedagóxico da Universidade Carlos III de Madrid e profesor de Publicidade e Relacións Públicas da Universidade de Valladolid. "A auto observación e o auto análise permítennos coñecer que tipo de contidos e actividades fannos sentir mellor; con que nos identificamos máis, que nos atrae e a que nos dedicamos voluntariamente e con paixón cando temos tempo libre: Actividades máis ou menos sociais? Tecnolóxicas ou humanísticas? Prácticas ou teóricas? ", enumera.
Investiga e toma as túas propias decisións. Para empezar, convén revisar os temarios, non sexa que a carreira dos teus sonos, vista materia por materia, xa non che interese tanto (e esixa unha boa base en materias que non se te deron ben durante o Bacharelato). Comprobáchelo? É o grao que queres facer? Pois ben, toca saír a ver que "que ofrece o mercado", en palabras de González: como se imparten estes estudos en distintos campus, con que profesorado, que tipo de experiencia, etcétera. En resumo, "onde vou adquirir coñecementos e onde desenvolverei habilidades". Neste punto, a voceira de IE University suxire ir máis alá das webs ou a información oficial das universidades, consultar rankings, falar con estudantes que estean a cursar o grao que te interesa, e con profesionais que xa se graduasen e estean no mercado laboral. "Canta máis información, e máis variada, mellor," conclúe.
Ferramentas que axudan no trámite. Cada vez abundan máis en Internet os test de orientación profesional e os cuestionarios de autoavaliación. A Xunta de Andalucía, o Principado de Asturias ou a Universitat Abat Oliba CEU teñen os seus; e hai test de intereses universitarios tamén online. González saúdaos como ferramentas útiles para tomar unha decisión. "Cantos máis elementos teñas, mellor, pero sempre como complemento; que ese test non che condicione a carreira que has" de "estudar", exhorta os futuros universitarios.
Vocación, pero sabendo onde te metes. Ignacio García de Leániz, profesor de Recursos Humanos na Universidade de Alcalá, considera fundamental que o aspirante a universitario coñeza a súa vocación, sexa fiel a ela, e elixa en consecuencia. Paréceme que gran parte do malestar do profesional consigo mesmo provén precisamente de non estar a realizar a súa verdadeira vocación, o que produce esta quebra íntima entre o que debía ter sido e o que realmente se é. Un encóntrase así con que non está a facer o que debería facer: é dicir, desaxustado. E cando hai malestar cun mesmo, entón hai malestar, e malas maneiras, co noso grupo de traballo e cliente interno e externo. E creo que as novas xeracións han de evitar este erro que tantas cousas explica", reflexiona.
Rexeita que vocación ou sentido práctico se formule así, como unha disxuntiva. "A vocación tamén é práctica e en certo xeito é algo real que non podemos ignorar". Cita a Gregorio Marañón para subliñar que "todos os homes servimos para case todo, en canto o queremos con irrefreable vontade. A vocación é unha cuestión de fe e non de técnica". E iso é, precisamente, o que aconsella aos seus alumnos. Por esta liña, Ballenato cre posible combinar sentido práctico e vocación: "Se determinada actividade conecta coa esencia do suxeito, cos seus valores, principios, anhelos, o desempeño e o éxito futuros son case unha consecuencia natural. A ilusión e a motivación son forzas moi poderosas".
Enriquece o camiño. Unha dobre titulación? Ben, se che dá a nota e está ao teu alcance. En inglés? Mellor. Estudos no estranxeiro? Perfecto. "O mercado permítenos elixir unha cousa e ir enriquecéndoa con engadidos", opina Beatriz González, que o compara cunha maleta que o estudante enche coas experiencias que vai vivindo. "O camiño é moi ancho e ofrece moitas posibilidades", apostila.
A profesión, parte do proxecto vital. Pasamos moitas horas do noso tempo traballando, " e vivirémolas ben se damos coa tecla axeitada", recorda Ana Cobos, presidenta da Confederación de Organizacións de Psicopedagoxía e Orientación de España (COPOE). "O teu proxecto vital non pode quedar á marxe do teu proxecto profesional", resalta. Nin á inversa. Por iso, Cobos non aconsella xogar exclusivamente a baza das saídas profesionais. "É algo conxuntural; ademais, dentro de 10 anos haberá profesións que agora mesmo nin nos imaxinamos", sentenza. "O diñeiro tampouco é bo conselleiro; crea moita frustración", alerta. A experta insiste: "Busca o que che vai producir maior satisfacción persoal".
Para iso, Ana Cobos recomenda facerse algunhas preguntas: Gústame máis a xente ou as máquinas? Gústame viaxar ou ir a comer para a casa e durmir na miña propia cama? Impórtame traballar pola noite? Gústame moito estudar e son constante? Todo para alcanzar esta máxima de Confucio: "Se consegues traballar no que che gusta, non traballarás nin un só día".
O papel dos pais: apoio e respecto. "Os pais poden apoiar como facilitadores, axudando na recollida de información que permita optimizar a decisión,". Dito isto, o orientador da Carlos III Guillermo Ballenato sentenza: "Nin as súas respectivas carreiras, vocacións, expectativas ou anhelos frustrados deberían influír nin ser determinantes ata o punto de marcar a elección final". Os amigos, profesores e orientadores tamén inflúen de xeito relevante, segundo o experto.
A presidenta de COPOE fala de acompañar no proceso, apoiar as decisións, aconsellar e orientar. "Pero a decisión ha de tomala o mozo; tomar decisións implica asumir responsabilidades, se acertas vaste sentir ben e se te equivocas, toca aprender a lección", di Ana Cobos. Non se trata nin de torcer vontades nin de que os pais quiten a espiña do que non puideron facer a través dos seus fillos, explica, entre outras cousas porque sería "como loitar contra a marea". Segundo prosegue, a persoa incómoda nun proxecto de vida imposto, nalgún momento terá a valentía de perseguir os seus sonos, ou, se non, será moi desgraciada.
Se non o tes claro, estudos xeralistas. García de Leániz cre que para os indecisos, o mellor é unha carreira xeralista, orientada cun propósito firme: "Descubrir, no meu tempo de Universidad, cal é a miña verdadeira vocación". O último informe de Adecco sobre carreiras con máis saídas profesionais demostra que graos, digamos, tradicionais como Administración e Dirección de Empresas (ADÍA) e algunhas enxeñarías seguen sendo as máis demandadas polas empresas. A primeira concentra "o 4,5% das ofertas de emprego do noso país, porcentaxe que ascende ao 10,7% se nos centramos nas ofertas que especifican unha titulación universitaria," reza o estudo. En realidade, ADÍA "é tradicional só de nome, porque non ten que ver co que coñeciamos de empresariais", matiza Cobos. "Son estudos xeralistas, que permiten abrir máis o abano que os máis específicos," reitera.
Relax: a carreira xa non é tan determinante. Sen quitarlle nin un ápice de importancia a este momento, os especialistas consultados coinciden en que convén desdramatizar: os estudos superiores xa non son tan determinantes, non marcan tanto como hai 20 anos. "Antes titulábaste en empresariais e tiñas catro saídas, que ademais eran para toda a vida; a oferta é moito maior agora, e, con ela, as posibilidades de equivocarnos, de dar un xiro, de reconducir a nosa carreira; existe moita máis flexibilidade", achega González.
Un grao xeralista para ir tenteando e collendo as optativas que máis se adapten ao camiño que queres construírte. E, a continuación, un postgrao para especializarte. García de Leániz é partidario de ver os estudos de grao como "espazo vocacional" e, chegado o caso, o máster como un "axuste profesional". En sintonía con estes argumentos, Ballenato aduce que moitas materias comúns dos primeiros cursos permiten realizar cambios a posteriori sen que resulte traumático. "Os contidos e ámbitos de especialización vanse decantando nos últimos anos. O posgrao permite reaxustes importantes nun momento no que a persoa dispón de máis información e criterio", conclúe.
Empeza antes a pensar nestas cousas. Que grao quero facer. Esa é a pregunta que os estudantes se fan en 1º ou mesmo 2º de Bacharelato, cando teñen a Universidade xa en portas. É tarde para empezar a formularlla, segundo coinciden os expertos entrevistados, porque, entre outras cousas, a estas alturas xa elixiron que modalidade de Bacharelato cursar (ciencias e tecnoloxía, humanidades e ciencias sociais, arte), e iso é algo determinante para acceder a unha ou outra carreira. Non se trata, como apunta Beatriz González, de ter tomada unha decisión xa na ESO, pero si de ir reflexionando e solicitando información para que, chegado o momento, ese puzle ao que se facía referencia antes sexa o máis completo posible. "A orientación nos centros educativos, e no ámbito próximo, é fundamental", defende.
Ningún comentario:
Publicar un comentario