Os reitores esperan a ter Goberno para aclarar a duración das carreiras

A conferencia que os aglutina expulsará ás universidades que ofrezan graos de tres anos antes de 2017. Dez campus téñenos xa listos para setembro

A conferencia de reitores (CRUE) apoiou este mércores, por segunda vez, a moratoria para que as universidades non oferten carreiras universitarias de tres anos ata o curso 2017-2018. Para entón esperan que sexa o novo Goberno o que poña orde á duración das titulacións. A iniciativa foi apoiada con 64 votos a favor, dous en contra e cinco abstencións. É a primeira decisión vinculante que toma este organismo na súa historia e saltarllo pode supoñer a expulsión da conferencia. Dez universidades propuxeran xa unha trintena de títulos de tres anos (fronte ao actuais catro) para o curso que vén.
A prórroga contempla como excepción que os graos [carreiras] de nova creación póidanse impartir xa en tres anos. Pero, segundo a CRUE, "a maioría" dos novos títulos previstos por eses 10 campus non cumprían este requisito. ¿Que pasará coa moratoria despois de 2017? ¿Calquera universidade poderá decidir canto duran os seus estudos?
"De aquí a entón, teremos novo Goberno", sinalou o presidente da CRUE, Segundo Píriz, ao termo da asemblea. Píriz considera que "sería recomendable negociar" co Ministerio de Educación para que elabore unha lista na que se recomendase que carreiras deben durar catro anos e cales son susceptibles de acurtarse. Porque o certo é que o decreto que aprobou o ministerio en 2015 e que permite a calquera campus ter xa carreiras de tres anos non fixa ningún criterio para iso.

Os alumnos e o prezo

No transfondo da discusión, está a pugna por atraer alumnos. Algunhas das que propoñen xa carreiras máis curtas, confían en que sexa un aliciente para captar estudantes internacionais. Entre as que o rexeitan, alegan que estudar por exemplo Dereito en tres anos nun campus e facelo en catro noutro pode prexudicar ao estudante e resultar confuso, segundo fontes universitarias consultadas. Outras fontes sinalan que a discusión "se terminaría" se o Ministerio de Educación equiparase o prezo dun ano de grao ao de máster universitario (este último pode triplicar o custo nalgúns campus). O ministro de Educación, Íñigo Méndez de Vigo, sinalou hai unha semana que comparte esa idea, aínda que foi o seu Goberno o que aprobou o decreto que incrementou o que custan as carreiras e que aumenta a brecha entre ambos os prezos.
É a segunda vez que a CRUE (que integra a 50 universidades públicas e 23 privadas) fai unha votación sobre este asunto, despois de que aprobase por maioría en 2015 esta mesma moratoria. A novidade é que os novos estatutos da CRUE, recentemente aprobados, prevén a expulsión da conferencia ás que non cumpran co que se acorde por maioría, aínda que Píriz confiou en que "non sexa necesario" sancionar. "As universidades que votaron que non sinalaron de forma explícita que van acatar" a moratoria, segundo o presidente dos reitores. Son a Universidade Alfonso X O Sabio (Madrid) e a Universidade Internacional da Rioxa (UNIR).

Dous votos en contra

O reitor da UNIR, José María Vázquez, considera que a incorporación da fórmula "vinculante" aos estatutos da CRUE debe aplicarse para cuestións doutra natureza, como solicitar datos ou estatísticas por parte das universidades e que si deben ser "de obrigado cumprimento". A UNIR programou catro títulos de tres anos para setembro (Educación social, Traballo social, Humanidades e Pedagoxía). "A decisión sobre se os pospoñemos ou non é competencia do Consello Directivo da Universidade, aínda que estou seguro de que terán moi en conta o que diga a CRUE", sinalou o reitor da UNIR.
A Universidade Alfonso X O Sabio (UAX) informou nun comunicado, recollido por axénciaa Efe, que asume os resultados da votación e ratifica o acordo da CRUE. Pero pediu que se faga unha excepción cos novos graos en Tradución e Interpretación de Lingua de Signos Española e en Musicología para que poida implantalos o curso que vén.

O comité que decide

Ambas as universidades, UNIR e UAX, están incluídas no grupo de 10 universidades que, segundo datos oficiais do Ministerio de Educación, prevén títulos curtos. Entre eles, hai dous campus públicos (Pompeu Fabra e Barcelona) e oito privados. As dúas citadas e a Universitat Oberta de Catalunya, Antonio de Nebrija, a Católica San Antonio de Murcia, Europea Miguel de Cervantes, Europea de Madrid e Internacional Isabel I de Castela (esta última non forma parte da CRUE).
A moratoria apoiada polos reitores deixa fóra os graos "innovadores", aqueles que non suplantan a outros xa existentes.  ¿Como diferencialos? "O criterio que tomou a asemblea é considerar o catálogo de títulos pre-Bolonia, as antigas licenciaturas", explicou Píriz. "Se un título de grao ten o mesmo nomee que algún dos que estaban nesa listaxe, non se poden considerar novos". O catálogo de títulos universitarios oficiais é unha listaxe que se empezou a facer en 1994 e que inclúe as vellas enxeñerías, licenciaturas e diplomaturas que deron lugar aos actuais graos universitarios.
"Deixamos un estadio intermedio para a interpretación daqueles que se consideren dubidosos", segundo o presidente dos reitores. O comité permanente da CRUE (formado por oito reitores e a secretaria xeral da conferencia) será o órgano encargado de decidir se un grao pasa o filtro ou non. Píriz non aclarou que porcentaxe de coincidencia debe haber entre eses títulos e os novos que ofrezan as universidades para tomar esa decisión. 

Os exemplos

A Pompeu Fabra (UPF), por exemplo, prevé dúas carreiras de tres anos: Global Studies e Bioinformática. "Son títulos con moitas clases en inglés, previstos para captar a estudantes de fóra", sinalaba o luns o vicegerente de Docencia da UPF, Pere Torrà. "É unha oferta que non existía e entendemos que non supón un problema".
A Universidade Antonio de Nebrija presenta catro novos títulos de tres anos que preparan para setembro (Comunicación; Comunicación Corporativa, protocolo e organización de eventos; Xestión de Empresas de Turismo; e Seguridade). O seu reitor, Juan Cayón, tamén consideraba este luns que os seus títulos non incumpren, pero está disposto a someterse ao criterio da maioría no caso de que haxa dúbidas.