Educación deixa en mans dos colexios a renovación dos libros de texto

Familias, sindicatos e varias comunidades piden que se manteñan os manuais actuais.

 A partir do próximo curso deberíase empezar a aplicar a nova lei educativa en primeiro, terceiro e quinto de primaria. Pero a desorde na implantación da norma —Andalucía, Cataluña e Canarias néganse a fixar todos os cambios en setembro— tamén se trasladou aos libros de texto. ¿Deben os alumnos cambiar de manuais? Nun contexto de crise e de redución drástica das axudas públicas para comprar material, a resposta a esta pregunta cambia segundo o colectivo que responda.
Algunhas comunidades recomendaron aos colexios que non os cambien e mesmo paralizaron os seus programas de renovación de libros. A Plataforma Estatal pola Escola Pública pediu este mércores “o mantemento dos libros de texto actuais”. Pero a Asociación Nacional de Editores de Libros e Material de Ensino (Anele), que defende os intereses dunha trintena de editoriais, sostén que deben actualizarse ao novo desenvolvemento curricular. O Ministerio de Educación, que elaborou a reforma, non é tallante e deixa en mans de cada colexio a elección dos manuais.
O departamento de José Ignacio Wert lembra que a nova Lei Orgánica para a Mellora da Calidade Educativa (LOMCE), ao igual a norma á que substitúe —LÓEA—, “establece que os centros educativos gozan de autonomía” sobre a elección de manuais. Educación, con todo, aprobou un novo desenvolvemento curricular en primaria, que implica a desaparición de materias e a creación de novas materias a partir do próximo curso. “Se os centros de ensino consideran que é indispensable, o proposto no real decreto de currículo de primaria e na nova organización curricular de áreas obrigaría a repensar que materiais se utilizan para conseguir os obxectivos que propoñen LÓEA-LOMCE e o seu desenvolvemento”, responde o ministerio á pregunta sobre se deben cambiar os libros.

"O libro de texto non o é todo", din no ministerio

Anele afirma que oito comunidades, de todas as cores políticas, xa comunicaron aos seus colexios que non é necesario o cambio. Andalucía (PSOE e EU) e País Vasco (PNV) xa o anunciaron. En Castela e León, gobernada polo PP, trasladouse aos colexios que “os libros de texto non se cambiarán”. Propón a elaboración de materiais “de apoio”. Cantabria, tamén do PP, mantén unha postura similar: aposta pola “vixencia dos materiais curriculares” xa que as novidades da LOMCE céntranse máis no “ámbito pedagóxico ou didáctico que no de contidos”.

Algunha comunidade optou por imprimir material complementario

Outras comunidades optaron por unha vía intermedia. Madrid pediu aos centros que, na medida do posible, manteñan os manuais nas materias que sexa factible. O antiga Coñecemento do Medio divídese en dúas materias. “A Consellería de Educación mandounos instrucións para que sigamos cun único libro e para que sexan os mestres os que complementen as leccións se hai que engadir algún contido”, explica Santiago Gómez, director dun centro público de Alcobendas. Este colexio madrileño afai manter os manuais “durante todo o tempo posible”, engade Gómez, para evitar gastos ás familias en tempos de crises. A consellería madrileña ha recomendado tamén que non se obrigue a comprar máis libros dos necesarios”, segundo este director, que os descarta en materias como Música ou Relixión.
A Plataforma Estatal pola Escola Pública, na que están representados alumnos, familias e sindicatos, pediu onte o “mantemento dos libros”. E esixiu a “gratuidade” dos manuais. Só Andalucía e Navarra conservan os programas de gratuidade para todo o alumnado.
O Consello Escolar do Estado tamén reclamou hai dúas semanas esa gratuidade. A través dun ditame —aprobado con 15 votos a favor, dous en contra e dúas abstencións— o consello apuntou: “A pesar dos cambios previstos no currículo escolar, moitos libros de texto que se utilizan na actualidade poden seguir sendo útiles e é unha obrigación social mantelos vixentes o máximo tempo posible, máxime no contexto socioeconómico actual”.