O 87,6% considera que a lei educativa do PP non mellora a educación en España, segundo unha macroencuesta da Autónoma de Madrid a 6.054 docentes

Se a LOMCE fose un exame no canto dunha lei, a maioría dos profesores puxéronlle un suspenso. O 87,6% considera que non mellora a educación en España e nove de cada 10 sinalan que se elaborou sen contar con eles. O Goberno aprobou a finais de xullo o decreto que oficializa unha das medidas máis polémicas desta normativa: as reválidas para alumnos de 4º de secundaria (15 e 16 anos) e 2º de Bacharelato (17 e 18). Catro de cada cinco docentes españois rexeitan estas avaliacións externas, segundo unha macroencuesta a 6.054 docentes da Universidade Autónoma de Madrid (UAM), recentemente publicada.

O Estudo de opinión sobre a LOMCE, Base de datos inclúe 20 preguntas relacionadas coa Lei Orgánica para a Mellora da Calidade Educativa (LOMCE) que contestaron principalmente profesores e equipos directivos de centros públicos e, en menor medida, de concertados, nas etapas que van de educación infantil a Bacharelato. Ademais de considerar que non se contou con eles, a maioría (83,8%) cre que esta normativa non favorece a súa profesionalización como colectivo e case nove de cada 10 (89,6%), que non se implementou da forma adecuada. Tampouco aproban os cambios nos currículos (con 76,7% en contra) e alertan de que non mellora a inclusión educativa que permite que todos os alumnos accedan a un ensino de calidade.

“En termos xerais, teñen unha opinión bastante desfavorable con respecto a esta lei. Nin sequera consideraban que fose necesaria, outros países da UE non adoitan cambiar as leis con tanta frecuencia como España”, explica Héctor Monarca, profesor docente investigador da Facultade de Formación do Profesorado e Educación da UAM e autor deste informe xunto con Noelia Fernández- González e César Piedrahita. “Queriamos saber que opinan os profesores, que normalmente non son consultados”, engade.

Sen necesidade de cambios

O cuestionario foi enviado aos correos electrónicos oficiais de todos “os centros públicos” e aos mails institucionais “dispoñibles” dos centros concertados españois, explica o investigador. Responderon 6.054. En España hai 673.564 docentes das etapas citadas, segundo datos oficiais do Ministerio de Educación. A recollida de datos fíxose entre decembro de 2015 e abril de 2016.
O 79,6% considera que España non necesitaba un novo cambio normativo. É a opinión maioritaria sobre todo entre os profesores máis novos (de 20 a 30 anos). A LOMCE é unha das tres grandes reformas educativas en democracia -tras a Lei Orgánica de Ordenación Xeral do Sistema Educativo (LOGSE) e a Lei Orgánica de Educación (LOE)- e a sétima aprobada. Saíu adiante en 2013 só cos votos favorables do PP. Coa lexislatura xa terminada, o pasado abril, aprobouse no Congreso a tramitación dunha proposición impulsada polo PSOE para paralizar a súa aplicación, co único vota en contra do PP, a abstención de Cidadáns e o apoio do resto de grupos.

Un dos seus aspectos máis controvertidos son as avaliacións externas. As de primaria, xa en vigor, non hai que aprobalas para seguir estudando. En secundaria e bacharelato, si. A partir de 2018 –o próximo curso só faranse como proba piloto- será necesario sacar polo menos un 5 de nota para obter un título e pasar de ciclo. Tamén a maioría dos partidos e ata 13 comunidades autónomas –incluída Castela e León, na que goberna o PP- mostraron o seu desacordo con estas avaliacións.

Contra os 'rankings'

No caso dos docentes, o rexeitamento é maior nos centros públicos que nos concertados (81,8 fronte a 73,9%) e máis entre os docentes que entre os equipos directivos (con 82,2% fronte ao 76%). O resultado contrasta cun estudo anterior de Héctor Monarca e Soidade Rappoport, de 2015, Opinión do profesorado sobre avaliacións externas. Base de datos no que a maioría dos docentes enquisados consideraban que as avaliacións externas son necesarias e que supoñen unha ferramenta para a mellora educativa. “A diferenza neste caso é por como se están xestionando”, engade o autor. Monarca explica que o rexeitamento provén principalmente de que, en España, os alumnos teñen que aprobar estas probas para poder seguir estudando e que existe o risco de que se publique a clasificación dos centros en función dos seus resultados.
A LOMCE eliminou un apartado de LÓEA que sinalaba que “en ningún caso, os resultados destas avaliacións poderán ser utilizados para o establecemento de clasificacións nos centros”. O exministro José Ignacio Wert, impulsor da lei que acabou levando o seu nome, era favorable a estas clasificacións. O ministro de Educación en funcións, Íñigo Méndez de Vigo, mostrouse contrario e introduciu unha modificación na normativa dos territorios que xestiona directamente o Estado (Ceuta e Melilla) para evitalos en primaria. Pero o último decreto sobre reválidas de secundaria e bacharelato non inclúe ningunha excepción respecto diso “porque a competencia é das comunidades autónomas”, sinala un portavoz oficial. “O Ministerio xa o fixo para o seu ámbito na avaliación de Primaria. E faremos o propio nas Avaliacións Finais da ESO e Bacharelato”. É dicir, queda en mans das comunidades autónomas facer ou non clasificacións.

Para o debate

A postura dos profesores que recolle a enquisa da UAM está en liña coa de distintas comunidades autónomas, partidos políticos e sindicatos docentes, contrarios na súa maioría ás reválidas. O PSOE rexistrou este luns unha proposición non de lei para derrogar o decreto que regula estas avaliacións. “É unha aposta clara por reducir o número de alumnos que van á Universidade”, considera Paco García, responsable de ensino en CC OO.
Os autores deste último traballo queren que sirva para o debate: “Os políticos con responsabilidade de xestión deberían ter en conta o punto de vista dos docentes. Noutras profesións non pasa, pero os profesores funcionan en ocasións como meros técnicos do que se lle ocorre ao político de quenda. Non se dan conta de que hai cuestións da lei que van quedar bloqueadas se non contan con eles”, conclúe Monarca.