12 campus españois, entre os 500 mellores do mundo

España mantén a súa presenza no 'ránking' de Shanghái, pero segue sen universidades entre as 100 primeiras.

Fai case tres lustros que o ránking de Shanghái encabeza as clasificacións mundiais de universidades, valla a redundancia. É a listaxe máis coñecida e recoñecido do mundo, que analiza principalmente a produción investigadora con datos como o número de premios Nobel dun campus ou as súas publicacións nas dúas grandes revistas científicas internacionais (Nature e Science). Os campus españois aparecen desde a primeira publicación pero nunca nos primeiros postos. Na última edición hai 12 universidades españolas, unha menos que hai un ano.

A Universidade de Barcelona repite por terceiro ano consecutivo entre as 200 primeiras da lista, publicada este luns. A Autónoma de Madrid e a de Granada soben e se situán entre as 300 mellores. Esta clasificación, creada para poder comparar as universidades chinesas coas do resto do mundo, volve estar encabezada polos grandes campus estadounidenses: Harvard, Stanford e Berkeley, a Universidade de California. Entre as 10 primeiras prazas, copadas por Estados Unidos, están ademais as dúas británicas máis recoñecidas: Oxford e Cambridge.
 Desde que se publicou por primeira vez o ránking de Shanghái, España tivo entre nove e 13 representantes entre as 500 citadas pero ningunha situouse entre as primeiras 100 e, nalgunhas edicións, tampouco entre as 200.
Xunto coas tres citadas, na última edición aparecen a Autónoma de Barcelona e a Complutense, que descenden do bloque das 300 ao das 400 primeiras, un rango no que se atopan ademais a Politécnica de Cataluña, a Politécnica de Valencia, a Pompeu Fabra (Barcelona) e a de Santiago de Compostela. Entre os postos 401 e 500 están as universidades de País Vasco, Valencia e Rovira i Virgili (Tarragona), que entra por primeira vez. Desaparecen destes 500 primeiros postos outras dúas que si estaban na edición anterior: as universidades de Zaragoza e Sevilla.

Entre as 500 mellores da edición de 2016 atópanse 204 campus europeos e 165 americanos, dos que 137 están en Estados Unidos. Hai outros 126 de Asia e Oceanía e cinco africanos. No ámbito europeo, Alemaña ten 38, Francia 22 e Italia, 19.
Como a maioría dos grandes ránkings, o de Xangai ou ARWU (Clasificación Académica de Universidades do Mundo, nas súas siglas en inglés) céntrase na reputación e a produción investigadora: o número de graduados e de académicos galardoados cun Nobel ou unha medalla Fields; artigos publicados durante o últimos cinco anos nas dúas grandes revistas de investigación (Nature, Science e especializadas de alto nivel) e artigos producidos en relación ao persoal do centro, ademais de investigadores citados por outros científicos.

A importancia do Nobel

Ter premios Nobel pode supoñer ata un 30% do resultado final, o que explica en parte por que España non mellora nesta clasificación xa que fai máis dun século que conta cun único Nobel: Santiago Ramón e Cajal (1906).
Outras clasificacións miden o número de alumnos que titulan, as patentes que se producen nas facultades ou os fondos externos que recadan. É o caso de Ou- Multirank, unha listaxe impulsada pola Unión Europea fai tres anos para contrarrestar a relevancia de Shanghái. Esta clasificación analiza 30 indicadores de investigación, ensino e aprendizaxe, compromiso rexional, transferencia de coñecemento e orientación internacional. Na última edición, en abril de 2016, a Universidade de Barcelona, a Pompeu Fabra e a de Mondragón (Guipúscoa) destacaron entre as máis influentes en investigación.