O Goberno aproba as carreiras de tres anos e os másteres de dous

• O ministro Wert ignora as críticas e dá a volta ao sistema universitario
• As bolsas rexistran a súa maior caída dende 1996

O Consello de Ministros aproba previsiblemente este venres o decreto de flexibilización do sistema universitario español, con máis dun millón e medio de alumnos. Actualmente, as carreiras ou graos duran catro anos, e os másteres posteriores un. O novo proxecto, contra o que hai queixas de case toda a comunidade universitaria, supón abrir a posibilidade de que os campus establezan de forma voluntaria carreiras de tres anos e másteres de dous.

Reitores, oposición, sindicatos e estudantes critican a oportunidade do momento porque España cambiou o modelo de forma xeneralizada en 2010 para adaptarse ao Espazo Europeo de Educación Superior (coñecido como Plan Bolonia), que aínda non foi avaliado. Os colectivos de estudantes poñen o acento no posible encarecemento dos estudos, os sindicatos temen a perda de postos docentes e todos resaltan o "caos" que provocará na cidadanía unha reforma na que cada centro podería optar teoricamente por distintas duracións para unha mesma titulación.
O Consello de Estado, no seu informe preceptivo pero non vinculante, sinalou que a posta en marcha da reforma ten "un prazo moi breve" -a previsión é que se aplique dende setembro de 2015 ou aprobar o decreto sen data, o que supoñería que sería viable dende o día seguinte da súa publicación no BOE- e pediu marxe para "unha adaptación máis coordinada polas universidades". O PSOE baseouse neste ditame e presentou onte no Congreso dos Deputados unha proposición non de lei. Os socialistas reclaman que o decreto non se aprobe sen un informe previo sobre os resultados do sistema actual e ata que unha comisión mixta con presenza de comunidades autónomas, reitores e estudantes avalíe "os efectos no financiamento público e privada das universidades, a igualdade de oportunidades e o acceso ao emprego dos titulados universitario".
O Ministerio de Educación defende o seu gran cambio universitario porque permitirá equipararnos cos países veciños. "O problema agora está en que obrigamos os estudantes a estudar un ano máis, cando en Europa se fan as mesmas titulacións en tres anos," sinalou onte a secretaria de Estado de Educación, Montserrat Gomendio, nunha entrevista na Cope. Os sistemas con graos mixtos (de tres e catro anos) e con títulos de tres anos son os dous modelos máis usuais nos países do ámbito, segundo o informe que presentou a Coordinadora de Representantes de Estudantes das Universidades Públicas (Creup), que rexeita tamén o decreto de flexibilización dos graos.
Gomendio asegura que as familias aforrarán diñeiro coas carreiras máis curtas. Os colectivos de estudantes (Creup, Sindicato de Estudantes, Ceune ou Faest) replican que a xeneralización dos másteres de dous anos supoñerá pagar máis para ter un título "con máis prestixio", igual que sinala IU. Os prezos públicos das carreiras varían dunha comunidade a outra dende que o Goberno aprobou un decreto que permitía fixar taxas entre un 15% e un 25% do prezo final. Na Complutense, o campus presencial máis grande de España, un ano de grao custa 1.980 euros -a 33 euros polos 60 créditos que se adoitan cursar-, e o máster 3.900 euros (a 65 euros por 60 créditos).
Distintas comunidades autónomas mostraron dúbidas o pasado xullo. O conselleiro de Castela e León, Juan José Mateos (PP), rexeitou entón que a duración das titulacións "se elixa de xeito individual" e anunciou que os campus da súa comunidade farán unha proposta conxunta. A conferencia de reitores españois (CRUE) convocou unha asemblea extraordinaria o luns para "coordinarse na aplicación do decreto".

Cataluña si o quere

Camilo S. Baquero

Cataluña foi a única comunidade que defendeu o modelo de tres anos de grao e dous de máster cando se implantou Bolonia. Agora hai distintas posicións. A Universidade Pompeu Fabra (UPF) e a secretaría catalá de Universidades defenden o cambio. "Se queremos explorar o mercado internacional hai que facelo. A liña vermella é non aumentar as matrículas e a transparencia", di Jaume Casals, reitor da UPF. "Hai un xuíz implacable que é o desempeño dos profesionais no mundo laboral. Ás universidades convenlles ter ofertas diferentes", engade. A secretaría pide máis debate, pero recorda que en Europa existen países onde cohabitan ambos os dous sistemas. Ninguén pode estar en contra dunha cousa que se debeu facer no seu momento. Pero aínda non acreditamos Bolonia", di Gaspar Roselló, vicereitor de Política Académica da Universidade de Barcelona. Na Autónoma de Barcelona tamén piden máis debate. " A sociedade entenderá que haxa uns graos de tres anos e outros de catro? ", pregúntase Juan Jesús Donaire, vicereitor de Profesorado.
A Conferencia de Consellos Sociais das Universidades cre que un sistema dual "non soamente é viable, senón bo", e considérao unha "pequena modificación" que xa recollía o informe de expertos de Wert. Sinala que hai que ir máis alá e pide unha reforma "estrutural profunda" do mapa universitario.