Aquí están os 10 grandes descubrimentos científicos do 2015

A revista 'Science' publica a súa escolma, que inclúe a vacina do ébola, a chegada a Plutón e as 'tixeiras' para modificar o ADN.
 

Como cada ano, a prestixiosa revista Science publicou a lista dos dez descubrimentos máis importantes do ano. Entre os máis destacados atópanse a chegada a Plutón, a ferramenta para modificar o ADN, a primeira vacina contra o ébola e o descubrimento dunha nova especie de homínido.

1. DÚAS MULLERES REVOLUCIONARON A EDICIÓN DO ADN

No número 1, Science destacou a ferramenta CRISPR/Cas9 como o acontecemento científico do ano. Ese é o nome que, por agora, recibe a nova ferramenta de edición de xenomas desenvolvida polas científicas Jennifer Doudna e Emmanuelle Charpentier en 2012. Grazas a esta técnica, é posible manexar o ADN para modificar os xenes, introducir ou corrixir mutacións, e, en definitiva, reescribir a vontade a mensaxe da vida.
Supón un avance revolucionario, porque as súas aplicacións abarcan desde o tratamento e deseño de estratexias para enfermidades como a malaria ou o cancro, ata a mellora dos cultivos transxénicos ou a edición de embrións humanos. E, ademais, é unha técnica moito máis barata que as que existían anteriormente. Por todo iso, o traballo das súas autoras foi recoñecido co premio Princesa de Asturias de Investigación Científica e Técnica no 2015. E non poucos din que apuntan a Nobel.

2. O CORAZÓN XEADO DE PLUTÓN

O 14 de xullo, a sonda New Horizons, lanzada pola NASA en 2006, realizou o seu máximo achegamento a Plutón, a unha distancia de 12.500 km. Coa visita ao planeta anano foi completado o primeiro recoñecemento inicial do noso sistema solar.
Desde entón, as imaxes achegadas polos instrumentos de New Horizons desvelaron segredos inesperados de Plutón, como a súa superficie en forma de corazón ou o descubrimento dunha actividade xeolóxica de varios millóns de anos que podería continuar hoxe día.

3. O SISTEMA LINFÁTICO ACTÚA NO CEREBRO

O sistema linfático encárgase de limpar os residuos do organismo e xoga un papel crave no funcionamento do sistema inmunológico. Os neurocientíficos sorprendéronse ante o descubrimento de que este sistema actúa tamén no cerebro.
Os expertos suxiren que o mal funcionamento dos vasos linfáticos no cerebro podería ser unha das causas dalgúns trastornos neurológicos como a esclerose múltiple ou o alzhéimer. Por tanto, no futuro hai que investigar a fondo a relación entre o sistema linfático e o cerebro para descubrir a súa conexión con este tipo de doenzas.

4. A PRIMEIRA VACINA CONTRA O ÉBOLA

A Organización Mundial da Saúde (OMS) anunciou este verán que os ensaios clínicos dunha nova vacina contra o virus do ébola en Guinea presentaran unha efectividade do 100%. Os resultados demostraron que unhas 4.000 persoas en contacto con este virus durante dez días non se contaxiaron da enfermidade grazas á vacina.
VSV-ZEBOV, nome que recibiu o medicamento, combina distintos compoñentes  para lograr un virus debilitado que non causa a enfermidade, pero fai que o organismo xere unha resposta inmune. Aínda que a vacina se atopa en fase preliminar e serán necesarias máis probas no futuro para a súa mellora, o avance xera grandes esperanzas na loita contra esta grave enfermidade.

5. A ACCIÓN PANTASMA QUE EINSTEIN ODIABA

A teoría cuántica predicía que a observación dun obxecto pode afectar xusto nese momento a outro, aínda que estea na outra punta do universo, un fenómeno no que Einstein non cría, xa que consideraba que ningunha información pode viaxar máis rápido que a luz. Con todo, este ano conseguiron que dous electróns separados máis dun quilómetro de distancia manteñan unha conexión ‘invisible’ e instantánea, superando o problema que preocupaba a Einstein.
O descubrimento, ao que contribuíu o Instituto de Ciencias Fotónicas de Barcelona, permitiría desenvolver nas futuro tecnoloxías para mellorar a seguridade nas comunicacións e a informática de alto rendemento.

6. A FIABILIDADE DOS ESTUDOS PSICOLÓXICOS, CUESTIONADA

Durante estes últimos anos houbo un gran esforzo en replicar os resultados dalgúns estudos importantes no eido da psicoloxía. Con todo, non foi ata 2015 cando un equipo de 270 investigadores descubriu que só o 39% dos estudos de referencia no campo da psicoloxía poden reproducirse sen ambigüidades.
Aínda que este resultado poida parecer inquietante, a maioría dos expertos acolleu os resultados de xeito optimista, ao considerar que isto lles pode axudar a comprender mellor a fiabilidade destes estudos.

7. HOMO NALEDI, A NOVA ESPECIE DE HOMÍNIDO

Recentemente descubriron unha nova especie de homínido, chamada Homo naledi, da que se atoparon os restos de polo menos 15 individuos no xacemento Dinaledi en Sudáfrica. Cunha capacidade cranial de ao redor de 500 cm3, moito menor que a de humanos actuais, Homo naledi tiña características moi próximas ao xénero Homo en canto a mastigación, manipulación e locomoción refírese.
Con todo, pola estrutura da seu corpo, pola cadeira e pola capacidade cranial, achegaríase máis a Australopithecus, un xénero que desapareceu fai uns dous millóns de anos.

8. FERMENTO MODIFICADO PARA OBTER OPIÁCEOS

Coa introdución de ata 23 fragmentos de ADN modificado no fermento, logrouse que esta produza dous compostos opiáceos, unhas sustancias moi poderosas para o tratamento da dor. Normalmente, estes só se podían obter a partir da chamada mapoula ou adormidera do opio “Papaver somniferum”, a través dun proceso extremadamente longo e custoso.
Con este avance, os científicos rematan coa limitación que supoñía obter estes compostos unicamente das plantas e abren as portas para desenvolver novos tratamentos para combater o cancro, enfermidades infecciosas e problemas crónicos como a artrite ou a alta presión sanguínea.

9. SEGREDO DAS COLUMNAS DO MANTO TERRESTRE

Durante case 40 anos foron obxecto de debate as misteriosas columnas do manto terrestre, condutos de roca quente que ascenden desde o interior do noso planeta. Con todo, ata este ano non se sabía moito sobre a súa natureza.
Os científicos corroboraron a existencia de 28 destas columnas a través das ondas sísmicas xeradas polos terremotos, que se curvan e cambian a súa velocidade cando atopan un obstáculo no seu camiño. Isto desvelou que as columnas son máis anchas do que se esperaba, o que significa que expulsan cara a fóra máis calor procedente do núcleo terrestre, unha pista de que xogan un papel importante na regulación da temperatura do planeta.

10. O HOME DE KENNEWICK, ANTEPASADO DOS AMERICANOS MODERNOS

O Home de Kennewick está datado hai 9.000 anos, polo que é un dos esqueletos máis antigos que se coñecen. Foi achado hai 19 anos preto da localidade que lle dá o seu nome, Kennewick, no estado de Washington (Estados Unidos). A secuenciación do xenoma dun óso da man deste esqueleto permitiu saber que algunhas tribos de indios americanos, como as Tribos Confederadas da Reserva de Colville, poderían ser descendentes dunha especie moi próxima a este homínido.
O descubrimento desmente a crenza de que o Home de Kennewick fose o antepasado de pobos nativos do Pacífico como os ainu e os polinesios.