Un país non pode ser verdadeiramente libre sen opcións educativas independentes.
A Constitución Española de 1978 recoñece, no seu
artigo 27, dous dereitos fundamentais en materia educativa: o dereito á
educación e a liberdade de ensino. Con este dobre recoñecemento
garántese, dun lado, a educación a todos os cidadáns e, doutro,
presérvase o maior pluralismo educativo posible, ao permitir a creación
de centros con carácter propio á marxe da escola pública. É dicir, como
noutros países libres, en España a educación non se circunscribe
exclusivamente á que dá o Estado.
Entendemos, pois, que unha sociedade libre e avanzada
como a española ten a obrigación de respectar a liberdade de ensino e
favorecer as iniciativas educativas realmente privadas, dotándoas dunha
autonomía ampliada e diferenciada respecto da educación sostida con
fondos públicos. A maioría dos colexios realmente privados en España
ofrecen proxectos educativos con elementos diferenciadores e cunha
marcada personalidade. Moitos deles son pioneiros en diferentes
innovacións pedagóxicas e na aplicación de distintas metodoloxías.
Colaboran na conformación dun ensino de calidade desde a libre empresa.
Por iso é polo que sexan moi celosos da súa autonomía.
Ten sentido, pois, que se lles permita un maior grao
de liberdade á hora de organizar os seus centros, de promover métodos
diferentes, de definir os contidos dos seus ensinos e, mesmo, de
controlar os seus propios rendementos. É preciso que dispoñan dun espazo
en libre competencia, máis aínda cando son as familias as que sufragan
directamente os gastos de ensino dos seus fillos, aforrando ao Estado
todo o custo que estaría obrigado a soportar para prestar a eses alumnos
o ensino obrigatorio.
Publicidad
Con todo, a utilización política da educación desde o
ámbito autonómico (que favoreceu o modelo de titularidade privada
sostido con fondos públicos por diferentes intereses: lingüísticos,
ideolóxicos ou económicos), a forte crise económica e o descenso da
natalidade deron lugar a un escenario no que a iniciativa privada
verdadeiramente independente ten cada vez menos espazo. E iso non é un
bo síntoma para o progreso dun país en liberdade. Os datos non poden ser
máis reveladores. En varias comunidades autónomas (País Vasco, Navarra,
Cantabria, A Rioxa e Estremadura) e nas cidades autónomas de Ceuta e
Melilla xa non existe ningún centro educativo realmente privado de
ensinos medios de currículo español. Noutras, a súa presenza, aínda que
de calidade, é case testemuñal, como en Castela e León, Castela-A
Mancha, Murcia, Aragón, Baleares e Asturias. As únicas que manteñen un
número significativo son Andalucía, Canarias, Comunidade Valenciana,
Cataluña, Galicia e Madrid, aínda que moitos dos centros nestas rexións
imparten exclusivamente currículos estranxeiros.
Por outra banda, o favorecimiento da liberdade de
elección dos pais respecto ao tipo de educación que desexan para os seus
fillos tería moito máis fundamento e lóxica se estivese baseado na
axuda directa, en lugar de en un sistema de concertos ou subvencións con
fondos públicos; que, unido aos pagos aos que ven obrigadas as
familias, oculta un dobre financiamento público-privada de dubidosa
legalidade, escasa transparencia e dificilmente controlable.
Os colexios privados independentes, aos que
representamos, non entenden que se asuma sen ningún reparo que en
determinadas circunstancias haxa centros que poidan solicitar e ser
incluídos no modelo concertado por falta de demanda de prazas ou, mesmo,
por buscar unha maior rendibilidade grazas a ese dobre financiamento,
sen o requisito de transformarse en entidades sen afán de lucro, como
fixa claramente a lei. Non se deben facer negocios privados con diñeiro
público.
Que non se pense que estamos contra os centros
concertados. Respectamos profundamente a aqueles que cumpren as
condicións baixo as que se definiu o sistema de ensino público impartido
por entidades de carácter privado. Colaboramos con moitos deles e
compartimos experiencias e aprendizaxes, porque entendemos o valor do
servizo que brindan á sociedade e porque sabemos que contribúen á
mellora da calidade do ensino e permitiron garantir a universalización
da educación básica.
Sexa como for, as institucións educativas privadas
máis prestixiosas e con máis antigüidade de España optamos por manternos
nunha vía difícil, pero honesta, e non ser ventajistas. Preferimos
colaborar na construción dun ensino de excelencia desde a libre empresa,
desde proxectos pedagóxicos cunha forte personalidade e contrastados
resultados. Estamos convencidos de que un país non pode ser
verdadeiramente libre se non dispón de opcións educativas independentes.
Ningún comentario:
Publicar un comentario