O número de escolares que estudan en aulas prefabricadas crece cos recortes. A solución conxuntural prolóngase varios anos en moitos casos.
A crise aperta e, aínda que a principios da lexislatura, os
dirixentes proclamaban o fin dos barracóns escolares, estas aulas
prefabricadas seguen en pé e cheas de nenos. Máis de 64.000 alumnos
estudan este curso en módulos provisionais, segundo un reconto realizado
por este xornal tras solicitar datos de todas as comunidades autónomas,
salvo Castela-A Mancha, que renunciou a facilitar esa información. O esforzo dalgunhas rexións por rematar coa precariedade destas instalacións
-Madrid, Aragón e Baleares, entre elas- non logrou compensar o efecto
dos recortes. Para mostra, este dato: o curso 2009/2010 arrancou con
61.400 alumnos en barracóns, segundo FETE-UGT.
Ao Valedor do pobo chegan moitas queixas de pais polas malas condicións nas que estudan os seus fillos. Por iso interveu de oficio ante as autoridades competentes en 2010 e en 2011, e volveu poñer o problema sobre a mesa no seu último informe, á vista de que a situación vai a máis. "O proceso de substitución das aulas previsto viuse retardado polos recortes experimentados polos investimentos no ámbito educativo", sinala Soidade Becerril no seu escrito. Por iso reclama as Administracións que anticipen de forma máis precisa o volume e situación da demanda de prazas escolares.
As aulas prefabricadas clausúranse nunha localidade e xermolan noutra, ao ritmo do crecemento de novos barrios nas periferias das cidades. Nalgúns casos, as Administracións prefiren edificacións eventuais porque os estudos demográficos indican que o aluvión estudantil é conxuntural e as clases quedarían baleiras en pouco tempo. Sábeno ben no colexio Luis Solana de Méntrida, unha localidade toledana limítrofe a Madrid. Moitas parellas novas instaláronse alí fuxindo dos prezos da capital e o colexio é incapaz de asumir tanto alumno. Dos seus 660 estudantes, un terzo, de infantil e primaria, están en módulos. Suponse que era unha solución pasaxeira para tres ou catro anos e levamos 10", denuncia Miguel Ángel Muñoz, presidente da asociación de pais. Están contentos co seu programa bilingüe, co profesorado e cos medios informáticos, pero botan de menos o máis básico: un edificio con alicerces. "En inverno non pasan frío coa bomba de calor, pero en verán, malia o aire acondicionado, cócense. O barracón ten teito de lata", conta o presidente.
"Eu só estiven un ano en barracóns e asocio a experiencia a unha sensación de minusvaloración tanto do alumnado do profesorado" comenta Pau Díaz, un profesor afiliado a CCOO. "Se recibías un pai e protestaba, por moi boa disposición que tiveses era difícil contrarrestar a idea de que para a Administración o que estabamos a facer non era importante. O contexto é significativo para a aprendizaxe, sobre todo cando se produce nunha zona con problemas sociais. Recordo que sempre tiñamos o aire acondicionado acendido, un ambiente cargado e ao final do día dor de cabeza. E por suposto, cando chovía, a auga corría polos corredores, explica.
En Cataluña, a conselleira Irene Rigau avanzou hai uns meses que non se volverá construír unha escola nos próximos 10 anos, malia o incremento de alumnos de primaria e secundaria. Outra vez a crise. A súa intención é reciclar edificios municipais ou escolas pechadas. A realidade é que os barracóns creceron este curso ata os 1.008 -uns 20.000 alumnos- en 405 centros, despois de tres anos de descenso.
Contan os pais da escola Cau de la Guineu de Corbera de Llobregat (Barcelona) que os seus nenos collen un libro e o len sentados nas escaleiras ou nunhas mesas dispostas nos corredores e, a falta de espazo, comen na aula. Ao centro fáltanlle as clases de primaria -125 alumnos estudan en barracóns-, un ximnasio, un comedor grande, unha biblioteca, unha cociña, aula de informática... "As mestras inventan mil e unha cousas para que non boten nada en falta. A esa idade os nenos aínda non saben como debe ser un ximnasio. Pero os pais, si", terza Raquel Montfort, membro da asociación de nais e pais de alumnos. Así que, como medida de protesta e para facerse oír, van editar un calendario no que os pais aparecerán sen roupa cos corpos pintados.
Dino Salinas, experto en didáctica e organización escolar, advirte de que as aulas prefabricadas "só pódense aceptar como un mal menor se son provisionais". "Os barracóns son cuartos que poden servir como aulas convencionais, pero dificilmente podes intentar facer con eles un laboratorio, unha boa biblioteca, unha aula de audiovisuais e, dende logo, de ningún xeito un ximnasio, co cal o alumnado se encontra en condicións de desigualdade respecto a outros centros que ao mellor ten ao lado", sinala.
Se se trata dunha solución conxuntural, o ideal que formula Salinas, as comunidades adoitan alugar as casetas, pero se a intención é mantelas máis de tres anos acostuman a compralas. O aluguer anual de cada un dos módulos custa entre 6.000 e 8.000 euros, segundo as fontes consultadas.
En Andalucía, os módulos -alí coñecidos como bucinas- concéntranse sobre todo na costa de Málaga e en Granada. Neste momento, son 689 unidades, 316 máis que o curso anterior. O alumnado rolda os 17.000. Fontes da Xunta sinalan que Andalucía é a comunidade que máis obra educativa licita de toda España e que o 70% se está a executar ou está prevista. O PP, non obstante, recorda que hai colexios que levan nestas condicións 10 anos.
O Goberno vasco, que ten 81, xáctase de que unha aula prefabricada non ten que ser sinónima de precariedade -en moitos casos dispoñen de aire acondicionado ou unha calefacción cuxa calor non se perde como en centros centenarios mal illados-. Aseguran que "ningunha" destas escolas é estrutural. Como en Madrid, onde só quedan tres centros en obras. "No primeiro trimestre de 2014 non quedará ningún prefabricar na Comunidade", sinalan. O freo á inmigración favoreceu que en Baleares queden 775 nenos en barracóns, mentres que hai case catro veces máis en Canarias (2.525). Este curso na Comunidade Valenciana haberá 600 aulas, para 18.000 estudantes.
Fixéronnos tantas promesas que desconfiamos cando din que o van facer novo", di María Jesús Algás, directiva da asociación de nais e pais de alumnos do Colexio número 103, nacido en barracóns hai cinco anos xunto á Cidade das Artes e as Ciencias de Valencia. Afeitos ás goteiras, "temos carencia de todo o que prescribe a lei", recorda, en alusión á aula de informática, a biblioteca ou o ximnasio inexistentes. Por non falar do baño de profesores, onde "dificilmente podería pechar a porta unha persoa embarazada ou simplemente grande". Dixéronnos que eran os mellores barracóns do mercado, evoca con ironía, "cando son colectores tuneados".
Con información de Ivanna Vallespín (Barcelona).
Con estes precedentes, o grupo político Compromís acaba de presentar unha denuncia ante a Oficina Antifraude da UE para que investigue o destino outorgado pola Generalitat aos fondos do BEI para eliminación de barracóns. Mentres tanto, estamos á espera do cal a Generalitat presente ao BEI un plan de acción sobre colexios críticos con barracóns en aplicación do préstamo, tal como recomendaba o informe que nos enviou o Mecanismo de Reclamacións do Banco", explica Eric Gielen, o presidente da asociación de nais e pais de alumnos do colexio Emilio Lluch, que denunciou, ante o banco a demora do plan.
A valoración que fixo a entidade vale para outras moitas aulas: "Estas instalacións provisionais prefabricadas son un medio insatisfactorio de proporcionar unha solución a longo prazo para atender ao crecente número de alumnos". Constataba que "teñen unha configuración educativa deficiente, interiores pouco acolledores e condicións ambientais perigosas tanto para mestres coma para alumnos,". Tamén aludía á escasa rendibilidade deste enfoque, porque "as autoridades rexionais e locais teñen que pagar alugueres e gastos de instalación por estes barracóns prefabricados provisionais".
Ao Valedor do pobo chegan moitas queixas de pais polas malas condicións nas que estudan os seus fillos. Por iso interveu de oficio ante as autoridades competentes en 2010 e en 2011, e volveu poñer o problema sobre a mesa no seu último informe, á vista de que a situación vai a máis. "O proceso de substitución das aulas previsto viuse retardado polos recortes experimentados polos investimentos no ámbito educativo", sinala Soidade Becerril no seu escrito. Por iso reclama as Administracións que anticipen de forma máis precisa o volume e situación da demanda de prazas escolares.
As aulas prefabricadas clausúranse nunha localidade e xermolan noutra, ao ritmo do crecemento de novos barrios nas periferias das cidades. Nalgúns casos, as Administracións prefiren edificacións eventuais porque os estudos demográficos indican que o aluvión estudantil é conxuntural e as clases quedarían baleiras en pouco tempo. Sábeno ben no colexio Luis Solana de Méntrida, unha localidade toledana limítrofe a Madrid. Moitas parellas novas instaláronse alí fuxindo dos prezos da capital e o colexio é incapaz de asumir tanto alumno. Dos seus 660 estudantes, un terzo, de infantil e primaria, están en módulos. Suponse que era unha solución pasaxeira para tres ou catro anos e levamos 10", denuncia Miguel Ángel Muñoz, presidente da asociación de pais. Están contentos co seu programa bilingüe, co profesorado e cos medios informáticos, pero botan de menos o máis básico: un edificio con alicerces. "En inverno non pasan frío coa bomba de calor, pero en verán, malia o aire acondicionado, cócense. O barracón ten teito de lata", conta o presidente.
"Eu só estiven un ano en barracóns e asocio a experiencia a unha sensación de minusvaloración tanto do alumnado do profesorado" comenta Pau Díaz, un profesor afiliado a CCOO. "Se recibías un pai e protestaba, por moi boa disposición que tiveses era difícil contrarrestar a idea de que para a Administración o que estabamos a facer non era importante. O contexto é significativo para a aprendizaxe, sobre todo cando se produce nunha zona con problemas sociais. Recordo que sempre tiñamos o aire acondicionado acendido, un ambiente cargado e ao final do día dor de cabeza. E por suposto, cando chovía, a auga corría polos corredores, explica.
En Cataluña, a conselleira Irene Rigau avanzou hai uns meses que non se volverá construír unha escola nos próximos 10 anos, malia o incremento de alumnos de primaria e secundaria. Outra vez a crise. A súa intención é reciclar edificios municipais ou escolas pechadas. A realidade é que os barracóns creceron este curso ata os 1.008 -uns 20.000 alumnos- en 405 centros, despois de tres anos de descenso.
Contan os pais da escola Cau de la Guineu de Corbera de Llobregat (Barcelona) que os seus nenos collen un libro e o len sentados nas escaleiras ou nunhas mesas dispostas nos corredores e, a falta de espazo, comen na aula. Ao centro fáltanlle as clases de primaria -125 alumnos estudan en barracóns-, un ximnasio, un comedor grande, unha biblioteca, unha cociña, aula de informática... "As mestras inventan mil e unha cousas para que non boten nada en falta. A esa idade os nenos aínda non saben como debe ser un ximnasio. Pero os pais, si", terza Raquel Montfort, membro da asociación de nais e pais de alumnos. Así que, como medida de protesta e para facerse oír, van editar un calendario no que os pais aparecerán sen roupa cos corpos pintados.
Dino Salinas, experto en didáctica e organización escolar, advirte de que as aulas prefabricadas "só pódense aceptar como un mal menor se son provisionais". "Os barracóns son cuartos que poden servir como aulas convencionais, pero dificilmente podes intentar facer con eles un laboratorio, unha boa biblioteca, unha aula de audiovisuais e, dende logo, de ningún xeito un ximnasio, co cal o alumnado se encontra en condicións de desigualdade respecto a outros centros que ao mellor ten ao lado", sinala.
Se se trata dunha solución conxuntural, o ideal que formula Salinas, as comunidades adoitan alugar as casetas, pero se a intención é mantelas máis de tres anos acostuman a compralas. O aluguer anual de cada un dos módulos custa entre 6.000 e 8.000 euros, segundo as fontes consultadas.
En Andalucía, os módulos -alí coñecidos como bucinas- concéntranse sobre todo na costa de Málaga e en Granada. Neste momento, son 689 unidades, 316 máis que o curso anterior. O alumnado rolda os 17.000. Fontes da Xunta sinalan que Andalucía é a comunidade que máis obra educativa licita de toda España e que o 70% se está a executar ou está prevista. O PP, non obstante, recorda que hai colexios que levan nestas condicións 10 anos.
O Goberno vasco, que ten 81, xáctase de que unha aula prefabricada non ten que ser sinónima de precariedade -en moitos casos dispoñen de aire acondicionado ou unha calefacción cuxa calor non se perde como en centros centenarios mal illados-. Aseguran que "ningunha" destas escolas é estrutural. Como en Madrid, onde só quedan tres centros en obras. "No primeiro trimestre de 2014 non quedará ningún prefabricar na Comunidade", sinalan. O freo á inmigración favoreceu que en Baleares queden 775 nenos en barracóns, mentres que hai case catro veces máis en Canarias (2.525). Este curso na Comunidade Valenciana haberá 600 aulas, para 18.000 estudantes.
Fixéronnos tantas promesas que desconfiamos cando din que o van facer novo", di María Jesús Algás, directiva da asociación de nais e pais de alumnos do Colexio número 103, nacido en barracóns hai cinco anos xunto á Cidade das Artes e as Ciencias de Valencia. Afeitos ás goteiras, "temos carencia de todo o que prescribe a lei", recorda, en alusión á aula de informática, a biblioteca ou o ximnasio inexistentes. Por non falar do baño de profesores, onde "dificilmente podería pechar a porta unha persoa embarazada ou simplemente grande". Dixéronnos que eran os mellores barracóns do mercado, evoca con ironía, "cando son colectores tuneados".
Con información de Ivanna Vallespín (Barcelona).
O investimento valenciano non loce
O pasado febreiro, o Banco Europeo de Investimentos (BEI), que concedeu un crédito de 800 millóns para o plan de renovación de infraestruturas Crea Escola, da Comunidade Valenciana, denunciou nun informe a súa deficiente execución. O seu primeiro obxectivo era eliminar centenares de aulas aloxadas en barracóns prefabricados. 18 meses despois da data prevista para rematar o programa, 113 subproxectos de colexios planificados "aínda non comezaron", informaba o BEI.Con estes precedentes, o grupo político Compromís acaba de presentar unha denuncia ante a Oficina Antifraude da UE para que investigue o destino outorgado pola Generalitat aos fondos do BEI para eliminación de barracóns. Mentres tanto, estamos á espera do cal a Generalitat presente ao BEI un plan de acción sobre colexios críticos con barracóns en aplicación do préstamo, tal como recomendaba o informe que nos enviou o Mecanismo de Reclamacións do Banco", explica Eric Gielen, o presidente da asociación de nais e pais de alumnos do colexio Emilio Lluch, que denunciou, ante o banco a demora do plan.
A valoración que fixo a entidade vale para outras moitas aulas: "Estas instalacións provisionais prefabricadas son un medio insatisfactorio de proporcionar unha solución a longo prazo para atender ao crecente número de alumnos". Constataba que "teñen unha configuración educativa deficiente, interiores pouco acolledores e condicións ambientais perigosas tanto para mestres coma para alumnos,". Tamén aludía á escasa rendibilidade deste enfoque, porque "as autoridades rexionais e locais teñen que pagar alugueres e gastos de instalación por estes barracóns prefabricados provisionais".
Ningún comentario:
Publicar un comentario