Os días contados da Selectividade

A proba elimínase en 2017. E despois? A Lomce permite probas en cada campus, pero os reitores estanse a organizar para facelo por autonomías ou por facultades.

" Que é unha catáfora? ", preguntaban hai uns días en Selectividade aos estudantes de Cataluña. Máis dun asegurou terse quedado en branco nunha proba que tes os días contados pero que deixa unha lagoa sobre o sistema futuro de ingreso na universidade. A Lei Orgánica para a Mellora da Calidade Educativa, a LOMCE, prevé suprimila dentro de dous cursos e substituíla por unha reválida ao final do bacharelato. Os estudantes deberán aprobar ese exame para seguir estudando pero haberá máis requisitos que os campus empezan a deseñar.

Un exame tipo test para sacar o título de Bacharelato

A reválida de Bacharelato, que os alumnos deben aprobar para poder seguir estudando, inclúe 350 preguntas tipo test divididas en tres bloques. Un primeiro, con 200, versará sobre as materias troncais. O resto serán sobre materias optativas (100 preguntas) e específicas (50) elixidas polo alumno. Implantarase en 2017 de forma experimental, servirá como proba de acceso á universidade pero ese primeiro ano non será necesario aprobala para obter o título.
O exame avaliará competencias en Lingua, Matemáticas, Ciencia e Tecnoloxía, competencias sociais e cívicas, espírito emprendedor ou "conciencia e expresións culturais", segundo o borrador de real decreto que regula estas avaliacións.
Os campus recean do seu carácter homoxéneo. "Ao celebrarse en cada centro, e non nas universidades como agora, formula unha complexidade enorme", reflexiona Manuel López, presidente dos reitores españois.

A LOMCE permite ás universidades establecer probas individuais. Que pasa se a un alumno lle interesan varios campus? Terá que ir examinarse un por un? E que fará que queira subir nota para acceder a unha enxeñaría, por exemplo? Os reitores buscan fórmulas que non obriguen ao alumno, necesariamente, a deambular campus tras campus, exame tras exame.
Hai comunidades autónomas que previron que todas as súas universidades convoquen a mesma proba; outras -as que só teñen un campus público, como a Universidade de Zaragoza, en Aragón- que ven con bos ollos un exame xeral coordinado por institucións superiores, como a conferencia de reitores (CRUE) ou a Universidade Nacional de Educación a Distancia (UNED). En titulacións con moita demanda, como Medicina, perseguen unha proba específica conxunta para todas as facultades desta disciplina en España.

Unha proba rexional

Os tres campus públicos de Galicia (Santiago de Compostela, Vigo e Coruña) están xa a elaborar unha proba conxunta posterior á reválida, segundo un voceiro da Universidade de Santiago. A Generalitat de Cataluña tamén estuda esa fórmula. "Non queremos prexudicar ao alumno e obrigalo a examinarse en diferentes universidades públicas para intentar acceder a unha mesma titulación", sinala Gaspar Rosell, vicereitor de Política Académica da Universidade de Barcelona.
O futuro académico dos alumnos está tamén pendente do panorama político. Os campus públicos cataláns agardan ao resultado das súas eleccións autonómicas do 27 de setembro e en Andalucía queren reunirse canto antes agora que a presidenta rexional xa tomou posesión. "É unha cuestión urxente para que o ano próximo os alumnos saiban a que aterse, sinala o reitor da Universidade de Sevilla, Antonio Ramírez de Arellano. "Os que entran o curso que vén a 1º de bacharelato non o saben e iso é grave. O meu fillo está nesa situación", engade.
En Andalucía, ademais, réxense por unha lei autonómica de universidades que os obriga a funcionar como un distrito único. Para que as probas dunha comunidade sexan válidas noutra haberá que pechar convenios como os que agora mesmo recoñecen as distintas probas de Selectividade, que non son idénticas dunha rexión a outra.

O caso de Medicina

Moitos alumnos preséntanse a probas específicas para subir nota e asegurarse unha praza nas carreiras máis demandadas, como Medicina. Adoitan preinscribirse en máis dunha facultade. Que pasará con eles?

"Gustaríanos facer unha proba común, pero hai dificultades", explica o presidente da Conferencia de Decanos das Facultades de Medicina, Ricardo Rigual. Entre outros inconvenientes, descoñecen cantas persoas aspiran a estudar a súa especialidade porque un mesmo estudante se presenta en varios centros. "Preferimos un exame obxectivo e non unha entrevista que non garante a homoxeneidade", engade Rigual, que dubida que lles dea tempo a pechar un acordo para 2017 e prevé que ese ano se rexerán pola reválida do bacharelato.

O exame dos reitores

A conferencia de reitores asinou un convenio coa UNED en maio para regular a entrada de estranxeiros non comunitarios ás universidades; dende o curso pasado non é obrigatorio que se examinen de Selectividade e os europeos asumen as probas dos seus propios países.
O convenio permite á UNED validar os títulos dos alumnos estranxeiros nunha vintena de universidades interesadas no proceso. E considera a opción de "probas específicas de avaliación ou competencias", o que abre a porta a deseñar un exame conxunto cando a Selectividade deixe de existir. O reitor da UNED, Alejandro Tiana, admite que é unha solución posible para comunidades autónomas cunha soa universidade aínda que a conversación co resto de universidades "está aínda por concretar".