A Xunta non incorpora ao decreto do galego cambios impostos pola xustiza

Os criterios polos que se elixirá a partir de agora a lingua na que os nenos aprenden a ler e escribir en Galicia quedaron fóra da lei. O asunto, que o PP puxo no centro da batalla política cando gobernaba o bipartito, foi excluído do decreto que regula o uso dos idiomas cooficiais nas aulas e se resolveu finalmente a través dunha instrución administrativa asinada o 31 de xullo polo conselleiro de Educación, Jesús Vázquez, e emitida, segundo se pode ler nela, por "seguridade xurídica". Tras o revés xudicial que anula que unha enquisa aos pais determine na etapa de Educación Infantil (de 3 a 6 anos) se as clases se imparten en galego ou castelán, esta comunicación de carácter interno que os cidadáns non poderán ler no Diario Oficial de Galicia establece que deben ser os equipos directivos dos colexios os que tomen a decisión baseándose na consulta ás familias sobre a lingua materna dos pequenos, os estudos sociolingüísticos e o "equilibrio" lingüístico.

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) anulou en 2012 dous puntos esenciais de senllos artigos do decreto de 2010 co que o Goberno de Feijóo puxo fin á discriminación positiva ao galego nas aulas que impulsara o bipartito en cumprimento do Plan de Normalización Lingüística (2004) aprobado en tempos de Fraga. O primeiro dos puntos derrogados establecía que a lingua de ensino en Infantil se elixiría a través dunha enquisa entre os pais e o segundo permitía aos alumnos de todas as etapas usar en clase e nos exames a lingua cooficial que quixese aínda que non fose a mesma na que se impartise a materia en cuestión. Tras o fallo xudicial, tanto o conselleiro de Educación coma o presidente da Xunta porfiaron en negar o revés - "estamos satisfeitos porque o TSXG ratifica a validez total do decreto", chegou a afirmar Jesús Vázquez- e agora a Xunta optou por suprimir estes dous preceptos sen substituílos por outros acordes á lei. Fontes oficiais da consellería defenden que a instrución interna que comunica aos colexios como deben fixar a lingua prioritaria en Infantil é suficiente. "Trátase dun medio de comunicación cos centros, unha instrución puntual que non precisa formar parte do corpo do decreto, pois desenvolve a súa aplicación, non o modifica nin determina", esgrime Educación.

Os preceptos 'desaparecidos'

Artigo 5.2 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia: "A lingua materna predominante do alumnado será determinada polo centro educativo de acordo co resultado dunha pregunta que se efectuará os pais, nais, titores/ás ou representantes legais do alumno/a antes do comezo do curso escolar acerca da lingua materna do seu fillo ou filla.
Artigo 12.3: "En todas as áreas, materias ou módulos, agás nas sinaladas no parágrafo anterior e nas materias de lengua(s) extranjera(s), o alumnado poderá utilizar nas manifestacións oral e escrita a lingua oficial da súa preferencia. Non obstante o anterior, procurarase que o alumnado utilice a lingua en que se imparte a área, materia ou módulo".
Os artigos anteriores suprimíronse do decreto tras ser anulados por sentenza firme do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia pero non foron substituídos por outra redacción conforme á lei. Educación optou por emendalos a través dunha instrución interna asinada polo conselleiro e enviada aos colexios.

A consellería deixa en mans dos equipos directivos a fixación da lingua que se usa nas aulas de Infantil e a decisión deben tomala, sinala a instrución administrativa, en función da consulta aos pais, os estudos sociolingüísticos e a busca do "equilibrio" entre galego e castelán. Para a asociación que representa os directores de colexio este método consagra a desprotección do idioma oficial que retrocede en falantes, é dicir, do galego, porque, a diferenza do anterior modelo instaurado polo bipartito, o Goberno do PP non marca ningún rumbo que preserve a lingua máis débil e non a someta ao muxe do criterio do director correspondente. "Nas cidades, onde predomina o castelán, a presión social e mediática pode levar a esquecer o galego", alerta Xosé Antonio Pardo, presidente da Federación Galega de Asociacións de Directivos de Colexios de Ensino Público.
A Lei Orgánica para a Mellora da Calidade Educativa (Lomce) que acaba de aprobar o Goberno de Rajoy propugna ademais un maior peso da Administración educativa para o nomeamento dos directores dos centros escolares. "Os gobernos que queren un tipo de política educativa preparan á sociedade para iso", explica Pardo. "Non é correcto que o equipo directivo sexa o órgano reitor do centro, senón que debe ser o coordinador duns equipos docentes especializados". O voceiro dos directores de colexios públicos de Galicia subliña a preocupación dos seus compañeiros polo futuro do galego, unha lingua "subvalorizar" por unha normativa que lle retirou a protección especial.