A 'lei Wert' prevé un 81% menos de investimento que a LOE

• A reforma do PP considera un desembolso máximo de 1.335 millóns

• O maior gasto empregarase nos cambios en terceiro e cuarto de ESO

  A reforma educativa que impulsa o ministro José Ignacio Wert leva a crise -e, polo tanto, a austeridade e as restricións presupostarias- tatuada no articulado. "O eixe sobre o que pivota non é o incremento do investimento en educación, senón a mellora da eficacia e eficiencia dos recursos dispoñibles, modificando a estrutura do sistema educativo no ensino secundario,". Estas palabras, extraidas da memoria da análise de impacto de Lei Orgánica de Mellora da Calidade Educativa (LOMCE), resumen o espírito económico da norma que acaba de ser aprobada no Congreso dos Deputados só cos votos do Partido Popular.
  Nesa memoria de impacto contémplase que a reforma de Wert terá, como máximo, un custo de implantación de 1.335 millóns de euros. Esta cifra non aguanta unha comparación coa norma que pretende substituír: 7.033 millóns reservaba a Lei Orgánica de Educación (LOE). É dicir, 5.698 millóns menos, aínda que se debe ter en conta que a LOE foi aprobada en 2006, cando a situación económica era moi distinta da de agora.
  

  A norma anterior dedicou o groso a programas ao exilio do alumnado

  A conxuntura era outra e as prioridades que se marcaron tamén eran diferentes. Na aínda vixente lei educativa o bloque con maior financiamento era o denominado "o éxito de todos os alumnos", con 2.795 millóns. Aí incluíanse as partidas destinadas a programas de reforzo e desdobres. Tamén, os programas de cualificación profesional, o reforzo das linguas estranxeiras e a implantación das novas tecnoloxías.
  O horizonte dos investimentos da LOE foi de cinco anos, entre 2006 e 2010. "O investimento cumpriuse", recorda Miguel Recio, o responsable do gabinete de estudos de Comisións Obreiras. Pero, a partir de 2011, moitas desas partidas e investimentos, como as destinadas ás novas tecnoloxías e ao incremento de prazas de gardaría, foron desaparecendo dos presupostos autonómicos e, sobre todo, dos estatais, o principal financiador destes programas.
  No caso da LOMCE, o apartado para o que o ministerio compromete un maior desembolso é o destinado ao gasto que supoñerá a anticipación da elección de itinerario a terceiro de ESO e os cambios en cuarto. O ministerio estima un custo de 229 millóns de euros nos dous cursos de implantación. Pero as centrais sindicais queixáronse de que, para chegar a esta cifra, o departamento de Wert consolida unha das medidas de recorte que máis impacto tiveron entre os equipos docentes dos institutos: o incremento do horario lectivo dos profesores.
  O financiamento da reforma de Wert tamén centrou parte do debate na súa tramitación. Varias comunidades, tamén gobernadas polo PP, queixáronse do escaso financiamento que o ministerio previra. Nun primeiro borrador considerábase un gasto cinco veces menor, algo que se modificou a principios de ano.
  
  

  O Consello de Estado xulgou escasa a dotación da LOMCE

  
  

  O Consello de Estado tamén abordou este asunto na crítica análise que fixo da reforma. No seu ditame sobre a norma afírmase que o proxecto padece dunha "insuficiencia" en "a valoración económica que entrañará a súa aprobación". Este órgano consultivo ve "moi limitado" o gasto previsto para os cambios estruturais que se contemplan, entre eles, a creación dunha nova Formación Profesional Básica.
  Dos ata 1.335 millóns que a reforma Wert contempla, 408 son de investimento directo do Estado nos dous primeiros cursos de implantación, o que se traduce en partidas durante tres exercicios presupostarios. É dicir, o Goberno central asumiría o 30% do investimento. O gasto ao que se comprometeu o Estado coa LOE era de 4.279 millóns, o que supoñía o 60,8%.
  Pero no caso do investimento previsto na LOMCE hai unha incógnita importante. Inverter os outros 927 millóns da reforma será unha decisión que deberán tomar e financiar as comunidades autónomas, que ven como ano a ano os seus presupostos van minguando. O Ministerio de Educación aspira a conseguir achegas a través dos fondos europeos para poder desenvolver a norma.
  O investimento previsto na reforma de Wert é tamén moi inferior á que se debuxaba na memoria económica da Lei Orgánica Xeral do Sistema Educativo (LOGSE). Esa norma, aprobada durante o Goberno do PSOE, carrexaba un gasto de 1,3 billóns de pesetas (7.916 millóns de euros) para o período comprendido entre 1990 e 1997. O Estado comprometeuse a achegar o 41%, é dicir, 3.298 millóns de euros. Pero, segundo detalla Miguel Recio, as previsións da LOGSE nunca chegaron a cumprirse.
  Por un lado, a crise de 1992 comeu todas as promesas, tamén as referidas ás melloras no sistema de ensino. Tamén influíu, explica Recio, a chegada a La Moncloa do PP de José María Aznar, que se viu obrigado a aplicar de mala gana unha lei herdada dos socialistas coa que non estaban de acordo.
  Os populares aprobaron a súa reforma do ensino en 2002: a chamada Lei Orgánica de Calidade da Educación (LOCE), unha norma que non chegou a desenvolverse ao ser paralizada polo PSOE tras gañar as eleccións xerais de 2004. A LOCE saíu adiante sen unha memoria económica e sen que se precisasen os investimentos.