Os deberes como "falso debate" ou como síntoma dun "sistema que falla"

Diferenzas nas formas, na idoneidade da mensaxe ou no enfoque do debate. Son as únicas. Se as diferentes confederacións de anpas en Galicia (Confapa e Confederacións de Anpas Galegas) e Nova Escola Galega acababan coincidindo na necesidade de afrontar o futuro dos deberes desde a raíz e indo á problemática que a deriva, a dun sistema educativo con demasiadas eivas e recortes, agora son tamén os sindicatos do ensino os que comparten diagnose. Máis aló das diferenzas nos métodos empregados para facer agromar a polémica, todos entenden que as queixas polas tarefas escolares son un síntoma máis dun ensino que sofre varias vías de auga.
Así o asegura, por exemplo, Luz López, secretaria xeral da Federación de Ensino de CCOO-Galicia, que entende que a campaña levada a cabo pola Ceapa e a Confapa "abriu un debate que, lonxe dalgunhas asociacións corporativas que buscan un enfrontamento entre familias e docentes, vai moito máis aló". "Quérese visibilizar un problema que é de fondo, dunha lei educativa e dun sistema que falla, cuns currículos tan amplos nalgúns casos que os profesores arrastran os alumnos a tarefas extras; ou cunha falta de medios que leva á supresión de coordinación entre docentes e que provoca que non se poñan de acordo e enchan de deberes aos rapaces", explica.
Desde CIG-Ensino, Anxo Louzao, secretario nacional, cre que o debate sobre os deberes "é importado" e considera que a campaña levada a cabo, así como a folga, "vén marcada desde fóra". "En todo caso, é un tema que, de ter que tratalo, hai que tratalo desde Galicia, que é onde hai competencias sobre a materia", insiste, tras coincidir tamén en que a problemática "é de fondo" e que o ensino no país conta con moitas eivas a resolver.

"Quérese visibilizar un problema que é de fondo, dunha lei educativa e dun sistema que falla", di CCOO

O STEG vai moito máis aló e, malia coincidir nas críticas á situación do ensino, cre que o dos deberes "non é o debate". "De termos en conta o retroceso acontecido no ensino público de Galiza dende a chegada do PP á Xunta, concluiremos que a cuestión dos deberes é só unha cortina de fume que vén agochar o verdadeiro debate: pode haber un ensino público de calidade coas agresións que se lle perpetraron nestes últimos anos dende o Goberno? Pensamos que non", di o comisionado nacional nun comunicado

A CIG considera o debate "importado" e coincide tamén en ir "ao fondo" da cuestión

Así, para o STEG, e ante a situación de numerosos "recortes" e a aplicación da denunciada Lomce, é "algo frívolo suscitar un debate sobre a cuestión dos malchamados deberes, habendo problemáticas tan perentorias". Mesmo sendo esas problemáticas as mesmas que, por exemplo, denuncia CCOO e das que cren que se derivan outros problemas como o exceso de tarefas escolares fóra das horas lectivas.

Para o STEG, "a cuestión dos deberes é só unha cortina de fume que vén agochar o verdadeiro debate: as agresións do PP ao ensino público"

"É un debate moito máis profundo do que sae na superficie e é un debate que hai que dar porque todo acaba no mesmo: os recortes continuos no ensino e esta pésima lei educativa crean moitos problemas e un síntoma de todos eles é a polémica dos deberes", insiste López, de CCOO, que advirte que "hai rapaces da ESO que, despois de 32 horas semanais no instituto, realizan tarefas por dez horas máis na casa e acaban superando o que sería unha xornada laboral". E insiste noutra queixa recorrente: hai deberes positivos porque reforzan o que se traballou e non precisan axuda allea, pero hai outros que supoñen unha discriminación porque hai alumnos que poden recibir axuda na familia ou en academias e outros non".
Da mesma idea é Louzao, que lembra tamén a necesidade de afrontar o problema dos currículos amplos "e inabarcables" que acaban por trasladar tarefas á casa pero que entende que o primeiro paso sería definir con detalle "que se consideran deberes". "Todo debería basearse en non sobrecargar os alumnos e facer as cousas baixo o criterio do profesorado e de acordo coas familias", di. "O que non pode ser é que esas tarefas externas substitúan a misión que ten a institución escolar, o que non quita que se poidan atender certos aspectos a reforzar", engade.

"Os recortes continuos no ensino e esta pésima lei educativa crean moitos problemas e un síntoma de todos eles é a polémica dos deberes"

Con todo, e malia considerar que o dos deberes non é o debate que se debe dar, o STEG propón "actividades debidamente contextualizadas conforme aos principios de adecuación, motivadoras e que promovan a autonomía e iniciativa persoal do alumnado e o interese do mesmo en afondar por si mesmo naquelas cuestións e temas traballados na escola". Unha reivindicación común en sindicatos e anpas.
O sindicato lembra que "o problema para unha escola que precisa ser transformada non son os deberes", senón "que se quere afogar o ensino público". "O que urxe é que a Xunta garanta os recursos humanos e económicos que a escola precisa para poder ofrecer un ensino público de calidade, que contribúa a exercer de elemento reequilibrador das desigualdades sociais existentes", di o STEG.

"Éxito rotundo" da primeira fin de semana de folga

Por outra banda, a Ceapa, onde se integra a Confederación Galega de Anpas de Centros Públicos (Confapa), cualificou esta primeira fin de semana da campaña un "éxito rotundo" aínda que non hai datos sobre o número de familias que apoiaron a folga de deberes. Os pais que a secundan envían dous formularios ao centro, un ao director e outro ao titor do alumno, no que explican a súa negativa a que os fillos faganos deberes nas fins de semana. No caso de que llelos envíen igual, as familias informan a través dun xustificante de que o cativo non fixo as tarefas. As catro federacións provinciais en Galicia irán recollendo os resultados para, ao igual que a nivel estatal, ir contabilizando o seguimento da campaña. "É moi desigual porque hai pais que teñen certo temor e rapaces que si queren facer algún tipo de tarefas", lembraba en Praza Helana Gómez, presidenta da Confederación, que insiste en que abrir o debate sobre o tema era o propósito principal e ese está máis que conseguido.