Educación resta mestres aos centros con máis nenos en exclusión social

A consellería obriga colexios de Ferrol a compartir profesores de apoio.

Hai cinco anos, antes de que os recortes marcasen a pauta, ao colexio público de San Xoán de Filgueira (Ferrol) chovíanlle os premios. Agora, lles racanean os profesores de apoio que fixeron posible as boas prácticas que lles valeron o aplauso do Ministerio de Educación en 2008. O CEIP de San Xoán non é un centro calquera. Un terzo dos seus 178 alumnos de tres a 12 anos son de etnia xitana (55), outros 10 proceden de familias inmigrantes -Italia, Ucraína, Rumaría e Perú- e case o 50% do alumnado está en situación de exclusión social. Non é que estean en risco, é que están excluídos", remarca Marián López, a súa directora. A todo iso hai que sumarlle varios menores máis limitados por algunha minusvalidez e ducias con necesidades educativas especiais que reclaman unha atención continua para aprender e avanzar ao ritmo dos seus compañeiros de clase.
San Xoán non é un caso único. Así están o Manuel Masdías de Caranza, con 148 alumnos, ou o CEIP de Recimil. Coincide que son tres centros públicos de educación Infantil e Primaria en barrios populosos con moitas vivendas sociais nunha cidade que rolda o 30% de paro. Aos tres, a Xunta recortoulles o profesorado de apoio que lles aliviaba o atoamento da aula, particularmente grave no caso de Recimil, con 335 estudantes dos que 35 son inmigrantes e 55 de etnia xitana, máis outros 50 con necesidades especiais.
Os tres centros teñen perfís de alumnado moi complicados de manexar con poucos medios: do 40% ao 50% proveñen de minorías étnicas, arrastran problemas de integración ou aprendizaxe, mesmo domésticas, e ás veces, todos á vez. O curso pasado contaban con dous profesores de reforzo e agora terán que repartirse un a medias. No CEIP de Esteiro e no Feal (Narón), con situacións parecidas, directamente xa non contan con docentes de apoio. "Nin un nin medio, nada," sinala Antonia Martínez, da CIG.
"Facemos de profes e de asistentes sociais porque hai nenos que non traen nin lapis nin teñen que levarse á boca a media mañá", lamenta a directora do San Xoán. Hai nove anos, cando Marián aterrou no CEIP, o centro contaba con dous profesores de apoio, un deles enfocado ás minorías étnicas. Un luxo educativo que caeu coas primeiras tesoiradas ao presuposto. En 2005, había 11 mestres de educación compensatoria en toda a bisbarra ferrolana e non hai tanto, os colexios de San Xoán, Recimil e Caranza aínda se repartían catro de reforzo. Este curso Educación obrígalles a compartir medio profesor con Recimil. Tres días irá á barriada das Casas Baratas e os outros dous ao San Xoán.
Neste último centro saben que non darán abasto e que terán a aparcar prográmaos especiais de lectura, matemáticas, loita contra o absentismo escolar ou o horto ecolóxico cos que obtiñan galardóns. "Queremos un profesor compensatorio e estable para cada centro", reclama a dirección, "farta" de ter que "regatear" cada verán coa Xunta os medios que precisa un colexio que é finalista ao premio á Acción Maxistral de 2013. A mesma esixencia de reforzo formulan no CEIP de Recimil, coas aulas a rebentar, "forzando as ratios ata extremos insospeitados". Ao profesor de Relixión, non obstante, sóbranlle horas (25 semanais) e fáltanlle alumnos (de tres a oito como máximo).
AGE e BNG colocan a Ferrol como exemplo sangrante dun racaneo de mestres que se repite en toda Galicia. Os últimos datos do Ministerio de Educación indican que ningún colexio concertado galego "nin moitos públicos" supera o 10% de alumnado estranxeiro. "Do 3 ao 5% como moito", apunta Xabier Ron (AGE), que o compara co 45% en situación de exclusión que teñen de media os de Recimil, Masdías e San Xoán. "Non" se pide "esmola. É de xustiza educativa reforzar os seus equipos", demanda Ramón Vázquez (AGE), que levará ao Parlamento unha iniciativa contra os recortes docentes en Ferrol similar á que xa presentou o Bloque. "Terán o persoal necesario para cubrir as necesidades dos alumnos matriculados", replica un voceiro de Educación.