xoves, 27 de novembro de 2014

O segundo 'boom' do ensino 'online'

A demanda de másteres virtuais crece case un 300% nos últimos dous anos.

A chegada dos anos 2000 trouxo consigo o primeiro boom do ensino online. Naquel momento universidades e escolas de negocio españolas comezaron a ofertar todo tipo de cursos a través das súas páxinas web e algunhas empresas lanzáronse a complementar a formación dos seus empregados a través dos seus intranets. O globo non tardou en desincharse. Os inconvenientes principais eran dous: o descoñecemento do mundo virtual e a falta de adaptación dos contidos a un formato online.
O panorama é moi distinto en novembro de 2014. O crecemento das infraestruturas tecnolóxicas e o acceso a Internet da maioría da poboación consolidou o ensino virtual. O número de estudantes universitarios que demandan másteres online creceu un 300% nos últimos dous anos, segundo datos do Ministerio de Educación, e a busca de cursos online en Internet aumentou un 200% dende 2008, segundo a plataforma especializada en cursos Emagister.
"Estamos ante o segundo boom do ensino online, un fenómeno que impulsaron as mellores universidades de Estados Unidos, que entenderon que nun futuro non moi afastado, este método vai estar en todas as partes," sinala Carles Sigalés, vicereitor de docencia e aprendizaxe da Universitat Oberta de Catalunya (UOC), a primeira universidade 100% online fundada en 1994.
Os textos interminables con letras de pequeno tamaño sobre fondo gris deron paso a formatos creados exclusivamente para a súa aprendizaxe no medio online, e a soidade de estudar fronte a unha pantalla supliuse con aplicacións e programas que permiten a interacción en tempo real con outros alumnos e profesores.
No caso da UOC, universidade pública de xestión privada que pasou de 200 alumnos a 60.000 en 20 anos, este curso 2014-2015 ponse en marcha o TV format, uns programas de televisión de 30 minutos realizados por profesionais do audiovisual e por docentes nos que se explican contidos de diferentes materias. "O noso obxectivo é transformar o material didáctico en formatos innovadores e estimulantes que motiven o alumno e, de paso, contribuír a rebaixar a taxa de abandono universitario, que en España é do 19% durante o primeiro ano", indica Lluís Pastor, profesor de Comunicación da UOC e director xeral de Oberta Publishing, editorial multimedia da UOC.
A busca de cursos online en Internet aumentou un 200% dende 2008
Outra das novidades son as Novelettes, novelas curtas de ficción online -tamén dispoñibles en papel- que se usan a xeito de manual nos graos de psicoloxía, informática e criminoloxía. Estas novelas conteñen índices alfabéticos de conceptos clave da materia ou cadros sinópticos vinculados en forma de esquema. Dende hai tres anos, a UOC tamén ensina con revistas de raio de 45 minutos que o estudante pode escoitar mentres practica running, pasa o ferro á roupa ou coida dos seus fillos. "A metodoloxía de ensino online non consiste en copiar o modelo da presencial con videoconferencias. Un simple vídeo ou un Powerpoint xa non son de recibo", engade Pastor.
Estes modelos máis próximos ao entretemento demostraron, segundo os datos que manexa a UOC, que o rendemento dos estudantes é o mesmo que se obtén coa metodoloxía tradicional. O que cambia é o nivel de satisfacción. "Facilitamos o acceso ao coñecemento a persoas con vidas complicadas, adultos que non dispoñen de moito tempo libre porque traballan ou porque teñen familiares ao seu cargo", apunta Sigalés, vicereitor de docencia da UOC, onde o prezo medio dun máster de 60 créditos rolda os 5.100 euros.
Ana Pérez, de 41 anos, estaba cursando o máster de Xestión Cultural desta universidade online cando tivo o seu segundo fillo. "Puiden con iso, matriculeime de seis materias e saqueinas adiante", asegura. Unha das vantaxes é que os docentes contestan a calquera dúbida antes de 48 horas e que existen plataformas que permiten falar en tempo real con outros estudantes ou realizar traballos en grupo. "Ás veces pénsase que o contacto con outros alumnos ou cos profesores vai ser menor, e sucede ao contrario".
Dos 1.561.123 universitarios españois que cursan graos, antigas licenciaturas ou másteres, a oitava parte (236.691) están matriculados en centros online, segundo datos do Ministerio de Educación. A matrícula aumentou en 38.000 alumnos en apenas dous cursos e a demanda de másteres online creceu case un 300% ata os 17.178 estudantes.
A Universidade Internacional de La Rioja (UNIR), centro privado que comezou a funcionar hai 5 anos con 900 alumnos e que a día de hoxe conta con 18.890 matriculados, implementar este curso o formato A4Learning, unha ferramenta de analítica de datos que gravan todos os movementos dos estudantes no campus virtual, co seu consentimento, e realiza informes estatísticos para determinar as fortalezas e debilidades dos pupilos nas diferentes materias. Este método permite aos profesores saber se o alumno debe interactuar máis co resto de compañeiros e realizar máis traballos en equipo, se ten que propoñer máis preguntas sobre o temario ou se vai atrasado con respecto ao programa educativo, entre outras cuestións. Unha vez recoñecidos estes puntos, outra ferramenta chamada I-Line proporciona recomendacións específicas ao usuario.
"A tecnoloxía permítenos renovar constantemente a metodoloxía de ensino e desenvolver aplicacións para que o alumno sexa máis proactivo", sinala Daniel Burgos, vicereitor de Investigación da UNIR e catedrático UNESCO en eLearning. O custo medio dun máster dun ano de duración (60 créditos) nesta universidade é de entre 3.000 e 5.000 euros.
Pola súa banda a UNED conta co CanalUned, unha ferramenta online que ofrece ao estudante variedade de recursos para complementar a súa aprendizaxe como programas de televisión e raio ou teleactos, nos que os docentes explican de forma amena algúns dos puntos máis complexos do temario. Utilizámolo para gravar contidos complementarios, para explicar a forma de realizar as actividades e mesmo a forma de avaliar", sinala Ana María Martín, directora de Formación do IUED, Instituto Universitario de Educación a Distancia da UNED. "Hai alumnos moi autónomos que cunha boa estrutura de curso virtual e materiais didácticos de calidade saen airosos por si sós. Pero non todos o conseguen", engade. Esta canle tamén se usa para programar encontros virtuais entre alumnos e docentes mediante videoconferencias ou para colaborar con colegas estranxeiros en diferentes proxectos.
O maior problema do ensino online é o abandono. Segundo Eugenio Lanzadera, secretario xeral da Universidade a Distancia de Madrid (UDIMA), estes estudos requiren unha vontade e un compromiso máis forte. Nesta universidade, 100% online, a taxa de abandono rolda o 30% durante o primeiro ano. "Para evitalo existe unha planificación semanal que marca as pautas que debe seguir o alumno. A implicación dos profesores é esencial e os estudantes poden contactar con eles en calquera momento, mesmo para os proxectos finais durante o mes de agosto,".
Lonxe dos PDF ou os intercambios de información por correo electrónico, a formación online non deixa de evolucionar. "Hai unha década considerábase un método de segunda. Agora é un fenómeno imparable", conclúe Lanzadera.

Ningún comentario:

Publicar un comentario