O gran exame escolar da Lomce, pendente dos pactos políticos

A formación dun novo Goberno, para a que nin sequera hai data, ameaza a proba de avaliación de 6º de primaria que deben facer en maio 460.000 alumnos

O que pasa na Moncloa chega á aula. Desde hai un mes está en suspenso quen vai formar Goberno, como e con que socios. As negociacións e os prazos nas que se produzan afectan directamente á próxima gran cita prevista na reforma educativa, a Lei Wert ou Lomce. Trátase da avaliación final de sexto de primaria que deben facer por primeira vez a final de curso 460.025 alumnos de sexto de primaria (12 anos). Serán ata catro días de exames (a marxe fíxano as comunidades autónomas) con contidos de Lingua, Matemáticas, Ciencia e Tecnoloxía. Só cinco comunidades autónomas —Galicia, A Rioxa, Castela e León, Murcia e Comunidad de Madrid, as que manteñen Gobernos rexionais do PP tras as eleccións rexionais de maio— defenden que se celebre esta proba e deron instrucións claras para que se poña en marcha tal como recolle a normativa.
No resto de comunidades, onde estudan tres de cada catro alumnos de sexto (333.318 estudantes), a cuestión non está tan clara. Todas rexeitan a proba obrigatoria que o Ministerio de Educación agora en funcións desenvolveu nun Real Decreto publicado o pasado 20 de novembro, en plena precampaña electoral. As contrarias ao exame e á Lei Orgánica para a Mellora da Calidade Educativa (Lomce) son agora maioría no parlamento. Están pendentes da formación do novo Goberno e de como avancen a Proposición Non de Lei (PNL) e a iniciativa lexislativa que o PSOE presentou no Congreso dos Deputados nada máis constituírse as Cortes para derrogar a Lomce.

Acudir aos tribunais

Oito rexións, ademais, preparan un recurso inminente ante o Tribunal Supremo para tentar frear a avaliación. Son Andalucía, Asturias, Cantabria, Castela-A Mancha, Aragón, Baleares, Estremadura e Navarra. Canarias sopesa sumarse, segundo un portavoz rexional. O Ministerio de Educación en funcións “non ten constancia, nestes momentos, da negativa por parte de ningunha Comunidade Autónoma a realizar a proba”. Respecto dun posible recurso, desde o departamento que encabeza Íñigo Méndez de Vigo, aseguran que acatará as resolucións xudiciais que se poidan producir.

"A reválida é claramente innecesaria, inoportuna e imposta", dixo a conselleira de Educación andaluza, Adelaida da Rúa, o pasado decembro. Andalucía, co resto de rexións que queren recorrer ao Supremo, manifestouse a finais de 2015 contra a “falta de consenso” para a proba, a “tensión” á que se sometía ao alumnado e as dificultades “organizativas, funcionais e económicas” para as comunidades autónomas. Na Junta de Andalucía non aclaran se están a preparar aos seus centros para a proba por se nin o recurso nin as iniciativas do PSOE fréana. Castela-A Mancha non ofreceu ningunha información respecto diso.
Preparativos de mala gana
Á espera do que pase no Goberno, o Parlamento ou os tribunais hai rexións que xa puxeron en marcha os preparativos para o exame, aínda que de mala gana. “Queremos que tanto a proba de terceiro de primaria [implantada o curso pasado] como a de sexto fáganse nos centros como unha avaliación máis”, explica Ricardo Almalé, director xeral de Planificación da Consellería de Educación de Aragón. A Lomce prevé que sexan profesores funcionarios externos aos centros os que realicen ese exame e que os resultados, que non determinarán se o alumno suspende ou pasa de curso, fáganse públicos.
“Movémonos nunha gran incerteza”, engade o director xeral de Planificación en Baleares, Antoni Morante, que asegura que xa iniciaron reunións con directores dos colexios por se non prosperan nin o recurso nin a PNL. En particular, queren “evitar os rankings”. A normativa estatal permite facer clasificacións por centros cos resultados, unha medida moi criticada desde a comunidade educativa.

Asturias está a organizar a distribución do profesorado duns centros a outros, aínda que “a Consellería confía en que se paralice a aplicación”, sinala unha portavoz. Canarias fixou data, do 27 ao 27 de maio. Cantabria ten xa grupos de traballo para confeccionar os exames “de maneira preventiva”, segundo un portavoz oficial, que sinala que a proba será muestral, é dicir, o exame farano só unha parte dos alumnos cántabros en lugar de todos os estudantes de sexto como esixe a Lomce.
A Generalitat catalá sinala que manterá unha proba propia que vén realizando desde 2008. No País Vasco aínda están a deseñar como a farán, mentres ultiman a súa propia lei rexional de Educación.

As cinco fieis á Lomce

Só as cinco rexións do PP aseguran que todo vai como unha seda con este exame. En Galicia, a Consellería de Educación do goberno de Alberto Núñez Feijóo sostén que está “a traballar coa previsión de realizala a finais de curso”, aínda que non trasladou de momento ningunha pauta ao persoal docente. O sindicato maioritario na educación de Galicia, a Converxencia Intersindical Galega (CIG), alenta ás familias para que boicoteen as probas como protesta pola clasificación e porque sostén que carece de "efectos académicos”.
Na Rioxa, o Goberno rexional prevé enviar a instrución aos centros “en breve”. A Consellería de Castela e León entende “que non haberá ningún problema” e desenvolverase “coa normalidade” que tivo a do curso pasado en terceiro de primaria. A Comunidad de Madrid xa avisou aos colexios, segundo un portavoz oficial, e prevé realizala a segunda semana de maio. A súa proba inclúe un exame de Inglés. En Murcia, que tamén prevé avaliar o nivel de inglés dos seus alumnos, a data fixada é do 16 ao 19 de maio. Esta última previu ata os docentes externos que necesita: 841.

Con información de Camilo Baquero (Barcelona), Cristina Huete (Ourense), Ángeles Lucas (Sevilla) e Cristina Vázquez (Valencia).