Urxencias, incertezas e incongruencias na educación

Necesítase unha folla de ruta e un calendario que non esquece a derrogación da LOMCE e a súa substitución por unha nova lei.

niciamos un novo curso escolar nun sistema educativo atribulado pola presenza de vellas e novas urxencias, así como pola aparición de novas incertezas e preocupantes incongruencias.

Sabemos que a educación é un ben público que nos concierne a todos, que o noso futuro depende en boa medida da súa calidade e que, precisamente por iso, non pode administrarse desde formulacións políticas e ideolóxicas particulares, senón que debese ser a sociedade no seu conxunto, no seu multiplicidad de tendencias ideolóxicas e culturais, quen se ocupase del, evitando a súa modelaxe cíclica en función dos vaivéns electorais. Así pois, sabemos da urxencia de alcanzar o pacto intelixente que precisa o noso sistema educativo, a fin de abordar, canto antes, a mellora dalgúns indicadores educativos esenciais na sociedade da aprendizaxe: a mellora do abandono educativo prematuro dos nosos mozos, elevar a taxa de gradación en secundaria postobligatoria da nosa poboación activa…. Unha urxencia tan encallada como a conformación do novo Goberno.
Sabemos desde decembro de 2013 que, “para obter o título de graduado na ESO será necesaria a superación da avaliación final” (reválida). Sabemos tamén que “a avaliación final de ESO correspondente á convocatoria que se realice no ano 2017 non terá efectos académicos”, por tanto, non condicionará a titulación na ESO. Sabemos que dita esixencia é unha excepción nos sistemas educativos europeos. E sabemos tamén que o título da ESO obtido no presente curso, tanto pola opción de Ensinos Académicos como pola de Ensinos Aplicados, resultará válido para proseguir estudos na Secundaria Postobligatoria en calquera das súas modalidades. Pois ben, se todo iso é así e a proba final da ESO de 2017 nin ten nin validez académica, nin está previsto que sirva de pilotaxe para convocatorias posteriores, á vez que terá un custo significativo (deberán ser profesores externos a cada centro quen as corrixa), para que facela? Resulta incongruente, inconsistente e innecesaria. Así é que estará plenamente xustificada a obxección da mesma, sempre que se pode abordar a substitución da LOMCE polo novo marco normativo que precisa a educación española.
Tamén sabemos desde decembro de 2013 que, “para obter o título de Bacharel será necesaria a superación da avaliación final” (reválida). Igualmente sabemos que “a avaliación final de Bacharelato correspondente ás dúas convocatorias que se realicen no ano 2017 unicamente terase en conta para o acceso á Universidade, pero a súa superación non será necesaria para obter o título de Bacharel”. Do mesmo xeito, sabemos que “o titular do Ministerio de Educación establecerá, antes do 30 de novembro de 2016, as características, o deseño e os contidos da proba final de Bacharelato”, cuxa realización material corresponderá ás Administracións educativas autonómicas. Así mesmo, sabemos que esa proba final de Bacharelato referirase a cinco materias troncais xerais (unha delas vinculada a unha modalidade de Bacharelato), dúas materias troncais de opción elixidas polo alumno (segundo a modalidade de Bacharelato cursada), unha materia específica tamén a elección do alumno e Lingua Valenciana e Literatura.

É urxente clarificar os procedementos xerais de admisión aos ensinos universitarios oficiais de Grao

Pero os nosos estudantes de 2º de Bacharelato, e os seus profesores, comezaron o curso descoñecendo ditas características, así como a vinculación (e ponderación) das modalidades de Bacharelato e das diversas materias cursadas por aqueles cos diferentes Graos universitarios. Unha evidencia da incerteza na que se acha sumido o noso sistema educativo e da irresponsabilidade de quen a xere. Unha incerteza que ha de sumarse á que afecta os Técnicos Superiores de FP, de Artes Plásticas e Deseño e Ensinos Deportivas, desconocedores igualmente do procedemento de admisión que haxan de superar para acceder aos estudos universitarios para o curso 2017-2018.
Tamaña incerteza esixe a máxima urxencia na clarificación dos procedementos xerais de admisión aos ensinos universitarios oficiais de Grao que puidesen establecer as Universidades. Así pois, resulta imprescindible e de extraordinaria urxencia: a) facer visible canto antes (por suposto antes de Nadal) as características concretas das probas de cada unha das materias; b) definir a adscrición das materias troncais de cada modalidade de Bacharelato, e no seu caso das materias específicas que corresponda, ás ramas de coñecemento nas que figuran ordenadas os ensinos universitarios oficiais de Grao (por certo, unha adscrición que debese ser válida para todas as universidades públicas españolas, como ocorría coa PAU do 2008), e c) determinar a ponderación das materias de Bacharelato para o procedemento de admisión á Universidade para o curso 2017-2018.
Estas dúas últimas urxencias debesen clarificarse, mesmo, para antes do 31 de outubro do presente ano, á vez que se estende dita clarificación aos procedementos de admisión dos citados titulados en FP, Artes Plásticas e Deseño e Ensinos Deportivas.
Unha folla de ruta e un calendario que non esquece a derrogación da LOMCE e a súa substitución por unha nova lei de educación, aprobada a partir do pacto intelixente e responsable que a educación española necesita. Pero, mentres tanto, deberiamos entre todos (non é suficiente acordos parciais entre unhas cantas Universidades e/ou comunidades autónomas  mirando cara á anterior PAU) facer fronte ás incertezas, incongruencias e urxencias que sinalei. Para iso, viríanos ben lembrar aquelas palabras que Antonio Machado (e a súa Juan de Mairena): “É máis difícil estar á altura das circunstancias que au dessus da mêlée”. E as circunstancias dos nosos estudantes de Bacharelato esíxennolo.

Vicente Díaz é inspector de carreira e profesor da Universidade de Alacante.